Westland Lysander
Westland Lysander to brytyjski samolot współpracy z armią, zaprojektowany przez Westland Aircraft Limited, który oblatano 15 czerwca 1936 roku. Był on przeznaczony do rozpoznania, korygowania ognia artylerii oraz atakowania celów naziemnych.
Historia
Projekt Westland Lysander powstał w 1934 roku pod kierunkiem inż. W. E. Pettera. Prototyp wysłano do Indii w celu przeprowadzenia prób w 1937 roku. Samolot produkowano od 1937 do 1942 roku, wytwarzając łącznie 1425 egzemplarzy różnych wersji, różniących się głównie silnikami.
- Mk I – silnik Bristol Mercury XII, moc 890 KM
- Mk II – silnik Bristol Perseus XII, moc 905 KM
- Mk III – silnik Bristol Mercury XX, moc 870 KM
- Mk IIIA – silnik Bristol Mercury XXX, moc 870 KM
- TT Mk IIIA – przystosowany do holowania celów powietrznych
Użycie w lotnictwie
Westland Lysander został wprowadzony do służby w RAF, z pierwszymi samolotami przydzielonymi do 16 dywizjonu. W 1939 roku sześć dywizjonów zostało przerzuconych do Francji, gdzie samoloty okazały się nieprzydatne w obliczu przewagi Luftwaffe. Po ciężkich stratach, samoloty wycofano z działań bojowych, a ich rola ograniczyła się do zadań pomocniczych i szkoleniowych.
Od 1941 roku Lysandery były wykorzystywane do współpracy z ruchem oporu w okupowanej Francji, przeprowadzając misje przerzutu ludzi. Między 1941 a 1944 rokiem przerzucono 293 osoby do Francji i 500 z powrotem na ponad 400 misjach.
Użycie w lotnictwie polskim
Polski 309 dywizjon współpracy z armią otrzymał samoloty Westland Lysander Mk III w 1940 roku. W czerwcu 1942 roku dywizjon otrzymał wersję Mk IIIA, jednak ze względu na niewłaściwe właściwości do współpracy z jednostkami lądowymi, nie wykonywał on zadań bojowych.
Opis konstrukcji
Westland Lysander Mk IIIA to dwumiejscowy górnopłat o konstrukcji całkowicie metalowej, z zakrytymi kabinami i klasycznym, stałym podwoziem. Napędzał go silnik gwiazdowy z metalowym, trójłopatowym śmigłem.
Uzbrojenie:
- 2 karabiny maszynowe Browning kal. 7,69 mm – stałe w owiewkach kół podwozia
- 2 karabiny maszynowe Lewis kal. 7,69 mm – ruchome w tylnej kabinie
- 16 bomb po 10 kg każda lub 3 bomby o łącznej masie 226 kg
Podsumowanie
Westland Lysander był ważnym samolotem współpracy z armią, który mimo początkowego sukcesu, w miarę rozwoju działań wojennych, ograniczył swoje funkcje do zadań pomocniczych i operacji specjalnych.
