Werteryzm – Definicja i Cechy
Werteryzm to model postawy bohatera literackiego, który zyskał popularność na przełomie XVIII i XIX wieku, głównie dzięki powieści Johanna Wolfganga von Goethego Cierpienia młodego Wertera. Charakteryzuje się on kilkoma istotnymi cechami:
- wysoką wyobraźnią i uczuciowością
- brakiem zdecydowanego działania
- dążeniem do samozagłady
- pesymistycznym spojrzeniem na życie
- niezgodą na konwencje obyczajowe i normy moralne
Postawa ta często prowadzi do odczuwania tzw. Weltschmerz, co w wielu przypadkach kończy się gestem samobójczym.
Wpływ na Kulturę i Modę
Utwór Goethego miał znaczący wpływ na styl życia młodzieży romantycznej, która przyjęła modę na tzw. ubiór werterowski, składający się z żółtej kamizelki i niebieskiego fraka. Niestety, wiele osób, które utożsamiały się z tą postawą, podobnie jak główny bohater, decydowało się na samobójstwo.
Werteryzm w Literaturze Polskiej
W literaturze polskiej werteryzm znalazł swoje odzwierciedlenie w różnych utworach. Wśród najbardziej znanych znajdują się:
- Julia i Adolf, czyli nadzwyczajna miłość dwojga kochanków Ludwika Kropińskiego (1810)
- Nierozsądne śluby. Listy dwojga kochanków na brzegach Wisły mieszkających Feliksa Bernatowicza (1820)
- postać Gustawa z Dziadów części IV Adama Mickiewicza
W 1822 roku Kazimierz Brodziński przetłumaczył Cierpienia młodego Wertera na język polski, co przyczyniło się do dalszego rozwoju tego nurtu w polskiej literaturze.
