Welaryzacja
Welaryzacja to proces koartykulacyjny, który polega na wzniesieniu tyłu języka w kierunku podniebienia miękkiego podczas artykulacji dźwięku. W wyniku tego działania powstaje dodatkowe zwężenie, co wpływa na jakość wydawanych dźwięków.
W efekcie welaryzacja nadaje spółgłoskom charakterystyczną ‘ciemnawą’ barwę, porównywaną do samogłoskowej. W transkrypcji IPA dźwięki welaryzowane oznacza się symbolem [ʌ]. Przykładem welaryzowanej spółgłoski jest l, znana w Polsce jako aktorskie ł, zapisywana symbolem [ɫ].
Przykłady i zastosowanie
Welaryzacja odgrywa istotną rolę w różnych językach, w tym:
- Rosyjski: Opozycja między spółgłoskami twardymi a miękkimi opiera się na kontraście spółgłosk welaryzowanych i palatalizowanych.
- Irlandzki: Welaryzacja występuje jako kontrastywna cecha spółgłosk.
- St’át’imcets: Język ten również wykorzystuje welaryzację w swoim systemie fonetycznym.
Welaryzacja jest zatem ważnym elementem analizy fonetycznej, wpływającym na brzmienie i rozróżnianie dźwięków w wielu językach na świecie.