Warna – Termin i Znaczenie
Warna (sanskryt: वर्ण trl. varṇa) to staroindyjski termin odnoszący się do klasy społecznej w hinduizmie. Przynależność do warny jest dziedziczna i odzwierciedla społeczny system religijny tego wyznania. Słowo to może również oznaczać „barwę”.
Historia Warny
Przed przybyciem Ariów do Indii społeczeństwo było podzielone na trzy stany:
- Bramini – kapłani
- Kszatrijowie – wojownicy
- Wajśjowie – rolnicy i kupcy
Początkowo system ten był stosunkowo egalitarny. Termin „warna” pierwotnie oznaczał kolor, a przypisania kolorystyczne były różne dla każdej grupy.
Po przybyciu na subkontynent indyjski pojawiła się czwarta klasa – śudrowie (służący), która początkowo nie była traktowana jako warna. W mitologii hinduskiej wyłonienie się czterech warn opisano w Rygwedzie.
Ewolucja Systemu Społecznego
System warn przeszedł transformację w system kastowy, który nie przetrwał w Indiach, ale zachował się na Bali. W czasach przed niepodległością Hindusi uznawali pięć klas, w tym:
- Dali – „niedotykalni”, którzy nie byli uwzględniani w systemie warn.
W czasach niepodległych, dzięki działaniom Gandhiego, wprowadzono „Temple Entry Acts”, które umożliwiły niedotykalnym dostęp do świątyń.
Podział według Kwalifikacji
W systemie warny na pozycję człowieka wpływają pochodzenie, kwalifikacje i wykonywana praca. Bhagawadgita wskazuje, że kobiety i osoby z niższych klas społecznych należą do tej samej kategorii. Często jednak pochodzenie dominowało nad kwalifikacjami, co prowadziło do degradacji systemu. Współczesny system kastowy w Indiach wciąż wpływa na życie społeczne, zwłaszcza w kontekście małżeństw.
Szczyt Piramidy Społecznej
Na szczycie hierarchii stoi sannjasin, mistrz duchowy, którego cechą jest nieustraszoność. Musi on polegać wyłącznie na łasce Boga, rezygnując z wszelkich związków.
