Wandelia (Vandellia cirrhosa)
Wandelia, znana także jako kandyra lub karnero, to pasożytnicza ryba słodkowodna z rodziny Trichomycteridae, występująca w dorzeczu Amazonki i Orinoko.
Charakterystyka
Ciało kandyry ma wydłużony kształt, przypominający węgorza, osiągając długość od kilku do kilkunastu centymetrów. Jest pozbawione łusek, ma otwór gębowy z ostrymi zębami oraz krótkie kolce na pokrywach skrzelowych, skierowane do tyłu. Ubarwienie ryby może być przezroczyste lub żółtawe, co sprawia, że jest słabo widoczna w wodzie.
Kandyra pasożytuje na skrzelach dużych ryb, wchodząc pod pokrywę skrzelową podczas wypychania wody. Utwierdza się na łuku skrzelowym i żywi się krwią przepływającą przez skrzela, a czas żerowania wynosi od 30 do 145 sekund. Po okresie żerowania zagrzebuje się w piaszczystym dnie.
Mity i fakty
Wandelia zyskała złą sławę z powodu doniesień, że wpływa do dróg moczowych ludzi, co jest szczególnie obawiane przez tubylców. W publikacjach naukowych i mediach pojawiają się informacje o atakach na ludzi, choć przypadki te są bardzo rzadkie i traktowane jako przypadkowe. Ryba kieruje się ku zapachowi mocznika w moczu, co prowadzi do niebezpiecznej sytuacji, gdy dostaje się do cewki moczowej. Zazwyczaj ginie w wyniku uduszenia, nie mając możliwości wydostania się z powodu ostrych kolców.
Nie odnotowano przypadków zgonów ludzi spowodowanych atakiem kandyry, a zdarzenia te są traktowane jako rzadkie i nieprzewidywalne.
Bibliografia
- Herman, John B, „Candiru: Urinophilic catfish–Its gift to urology”, Urology 1(3):265-267 (1973)
- Gudger, EW, „Bookshelf browsing on the Alleged Penetration of the Human Urethra by an Amazonian Catfish Called Candiru”, American Journal of Surgery 8(1): 170-188 (1930).
- Vinton, KW, Stickler, WH, „The Carnero, a fish parasite of man and possibly animals”, American Journal of Surgery 54:511- (1941).
