Wacław Piotr Nałkowski
Wacław Piotr Nałkowski (1851-1911) był polskim geografem, pedagogiem, publicystą i działaczem społecznym, znanym jako twórca teorii nieokreśloności terytorium Polski. Był ojcem Zofii i Hanny Nałkowskich.
Życiorys
Nałkowski urodził się w Nowodworze jako jedyne dziecko Michała i Celiny Nałkowskich. Dzieciństwo spędził na Lubelszczyźnie, a po przeprowadzce do Lublina uczęszczał do gimnazjum, gdzie już wtedy wykazywał zainteresowanie geografią i matematyką. Po ukończeniu gimnazjum z medalem złotym, rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Po śmierci rodziców, Nałkowski zmagał się z trudnościami finansowymi, co wpłynęło na jego zdrowie. Przerwał studia w Krakowie, studiując przez rok w Petersburgu. W 1880 przeniósł się do Warszawy, gdzie zaczął pracować jako nauczyciel geografii.
Nauka i działalność
W 1885 roku Nałkowski uzyskał roczne stypendium, które umożliwiło mu rozpoczęcie pracy doktorskiej w Lipsku, jednak z powodu problemów finansowych nie ukończył studiów. Uczył w różnych instytucjach, w tym na tajnym Uniwersytecie Latającym i Towarzystwie Kursów Naukowych.
W 1903 roku odbył swoją jedyną zagraniczną podróż naukową. Jako entuzjasta geografii, dążył do utworzenia Polskiego Towarzystwa Geograficznego.
Pisarz i publicysta
W latach 80. XIX wieku Nałkowski pisał wiele prac z zakresu geografii, które stały się ważnymi podręcznikami. Wspólnie z Andrzejem Świętochowskim stworzył największy polski atlas geograficzny. Regularnie publikował artykuły i recenzje w różnych czasopismach, poruszając tematy społeczne i ideologiczne.
Życie prywatne i śmierć
W 1881 roku poślubił Annę Šafránek, z którą miał trzy córki. W 1895 roku Nałkowscy kupili ziemię w Wołominie, gdzie zbudowali letni dom. Wacław Nałkowski zmarł nagle na udar mózgu w 1911 roku, a jego pogrzeb był manifestacją postępowej Warszawy. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Publikacje (wybór)
- Polska, 1887
- Zarys geografii powszechnej, rozumowej, 1887
- Wielki atlas geograficzny (współautor), 1895-1906
- Gieografja Fizyczna, 1904
- Dookoła Alp, 1904
Upamiętnienie
Córka Zofia Nałkowska poświęciła mu zbiór wspomnień. W Lublinie i Wołominie upamiętniono go poprzez nazwy osiedli, ulic oraz muzeum. W Nowodworze znajduje się pomnik oraz zespół szkół jego imienia.
