Valentin Trozendorf
Valentin Trozendorf, urodzony jako Valentin Friedland 14 lutego 1490 w Trójcy, zmarł 26 kwietnia 1556 w Legnicy. Był śląskim pedagogiem i teologiem protestanckim, rektorem Gimnazjum Łacińskiego w Złotoryi oraz wykładowcą na uniwersytetach w Wittenberdze i Legnicy.
Życiorys
Trozendorf rozpoczął studia w Lipsku, a w 1515 roku zaczął uczyć religii w Zgorzelcu. W 1518 roku przyjął święcenia kapłańskie we Wrocławiu. W 1519 roku immatrykulował się w Wittenberdze, gdzie prowadził wykłady na temat Cycerona i pism św. Pawła. W latach 1525-1527 był rektorem w Złotoryi, a po upadku uniwersytetu w Legnicy powrócił do Wittenbergi. Po zwycięstwie luteranizmu w regionie, ponownie objął rektorat w Złotoryi w 1531 roku.
W okresie jego kadencji szkoła zyskała dużą popularność, gromadząc od 500 do 1000 uczniów z różnych krajów. Plany przekształcenia szkoły w uniwersytet zniweczyły epidemia w 1553 roku oraz pożar Złotoryi w 1554 roku, co doprowadziło do przeniesienia szkoły do Legnicy. Trozendorf zmarł w 1556 roku, a jego ciało pochowano w Katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Legnicy.
Republika szkolna
Trozendorf wprowadził innowacyjne metody nauczania, tworząc republikę szkolną, inspirowaną strukturą starożytnego Rzymu. Uczniowie byli podzieleni na sześć klas z funkcjami porządkowymi:
- ekonomowie – dbali o porządki domowe
- eforowie – pilnowali porządku przy stole
- discoforowie – obsługiwali stół
- kwestorowie – nadzorowali naukę
- cenzorzy – kontrolowali zachowanie uczniów
Najzdolniejsi uczniowie tworzyli zarząd szkolny, a w szkole istniał również sąd uczniowski.
Plan studiów
W gimnazjum Trozendorfa nauczano następujących przedmiotów:
- gramatyka łacińska i grecka
- arytmetyka
- astronomia
- muzyka
- dialektyka
- retoryka
- filozofia
- religia
- prawo
Porządek szkolny
Ustalony porządek szkolny obejmował zasady dotyczące pobożności, nauki i obyczajów. Podkreślano równość uczniów różnych narodowości oraz zakazano używania języka niemieckiego na rzecz łaciny.
Dzieła
- Porządek szkolny (opublikowany pośmiertnie w 1563)
- Leges scholae Goldbergensis
- Catechesis – kompendium wiedzy biblijnej
- Rosarium – zbiór przypowieści dla szkół protestanckich
- Precationes – modlitewnik
