„`html
Uzbecy
Uzbecy to najliczniejszy naród turecki zamieszkujący Azję Środkową, głównie Uzbekistan, a także sąsiednie państwa: Afganistan, Tadżykistan, Kirgistan, Turkmenistan i Kazachstan oraz region autonomiczny Sinciang w Chinach.
Pochodzenie
Uzbecy pochodzą z części turko-mongolskiej Białej Ordy, rządzonej przez ród Szejbanidów. W XIV wieku przyjęli nazwę Uzbecy, której pochodzenie nie jest do końca jasne. Istnieją teorie, że może ona pochodzić od imienia chana Złotej Ordy Ozbega lub od wyrażenia oʻz bek, oznaczającego „rządzący sobą”.
Liczebność i rozmieszczenie
- Rosja: 2 mln
- Tadżykistan: 1,1 mln
- Kirgistan: 816 219
- Kazachstan: 470 tys.
- Arabia Saudyjska: 300 tys. – 2,7 mln
- Turkmenistan: 250 tys.
- Pakistan: 70 tys.
- Ukraina: 12 400
- Chiny: 10 569
- Australia: 4 997
- Stany Zjednoczone: 4 930
- Białoruś: 1 593
- Łotwa: 908
- Mongolia: 260
Historia
W okresie panowania chana Abu al-Chajr-chana (1428–1468) Uzbecy osiedlili się w dolnym biegu Syr-darii, angażując się w walki między gałęziami Timurydów. Po śmierci Abu al-Chajr-chana państwo uzbeckie uległo rozpadowi, jednak jego wnuk, Muhammad Szejbani, przywrócił jego potęgę, opanowując większość Azji Środkowej. Uzbecy stopniowo zintegrowali się z innymi tureckojęzycznymi ludami regionu.
Kultura
Islam sunnicki jest dominującą religią wśród Uzbeców. Główne zajęcia społeczeństwa obejmują rolnictwo, handel, rzemiosło i hodowlę zwierząt.
Bibliografia
- Obyczaje, języki, ludy świata. Encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
„`
