Ustrój polityczny
Ustrój polityczny to struktura organizacyjna państwa, obejmująca kompetencje oraz wzajemne zależności organów władzy publicznej. Określa zasady sprawowania władzy, metody jej wykonywania oraz prawa i obowiązki obywateli. Współczesne ustroje polityczne najczęściej definiowane są w konstytucjach, które stanowią ramy prawne dla działania instytucji państwowych.
Definicja i znaczenie
Ustrój polityczny wyznacza:
- Przedmiot władzy państwowej
- Zakres i kierunki aktywności państwa
- Prawa i wolności obywateli
- Formy uczestnictwa w realizacji władzy
Podstawy ustroju politycznego opierają się na przepisach prawnych oraz tradycji. Pojęcie to ma swoje korzenie w pracach Arystotelesa, który definiował zorganizowanie władz jako rząd.
Relacje z innymi pojęciami
Współczesna politologia wiąże ustrój polityczny z takimi pojęciami jak:
- System polityczny
- System konstytucyjny
- System rządów
- Reżim polityczny
Złożoność ustroju
Ustrój polityczny jest złożoną kategorią, której elementy obejmują:
- Podstawowe zasady struktury władz
- Główne instytucje polityczne i prawne
Każdy ustrój jest nierozerwalnie związany z ideologią, tradycją historyczną oraz systemem gospodarczym i prawnym obowiązującym w danym państwie.
