Słowacja – System polityczny
Słowacja jest republiką z parlamentarno-gabinetowym systemem rządów, gdzie władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu – Rady Narodowej, władza wykonawcza jest sprawowana przez prezydenta oraz rząd, a sądownicza przez niezawisłe sądy. Konstytucja została uchwalona 1 września 1992 roku.
Rada Narodowa
Rada Narodowa, składająca się z 150 posłów wybieranych na czteroletnią kadencję, jest kluczowym organem władzy ustawodawczej. Wybory odbywają się w systemie proporcjonalnym, a mandaty przydzielane są partiom, które uzyskały co najmniej 5% głosów. Posłowie składają ślubowanie, zapewniając wierność Republice Słowackiej.
Do głównych uprawnień Rady Narodowej należy:
- stanowienie aktów prawnych;
- odwołanie prezydenta;
- uchwalanie budżetu;
- udzielanie rządowi wotum zaufania;
- egzekwowanie odpowiedzialności politycznej rządu.
Prezydent
Prezydent Słowacji jest wybierany na pięcioletnią kadencję w wyborach powszechnych z możliwością reelekcji. Kandydaci są zgłaszani przez grupę posłów lub obywateli. Prezydent składa przysięgę, a jego kompetencje obejmują reprezentowanie kraju na arenie międzynarodowej, mianowanie premiera i ministrów oraz prawo weta wobec ustaw. Rada Narodowa może go odwołać, ale wymagana jest zgoda obywateli wyrażona w referendum.
Rząd
Rząd, na czele którego stoi premier, jest najwyższym organem wykonawczym. Premier mianowany jest przez prezydenta, a rząd odpowiada przed Radą Narodową. Rząd podejmuje decyzje dotyczące polityki państwa oraz realizuje projekty ustaw.
Sąd Konstytucyjny
Sąd Konstytucyjny orzeka w sprawach zgodności ustaw z konstytucją. Składa się z 13 sędziów mianowanych przez prezydenta spośród kandydatów przedstawionych przez parlament.
System partyjny
Słowacja funkcjonuje w systemie wielopartyjnym. W Radzie Narodowej reprezentowane są m.in. następujące partie:
- SMER – Socjalna Demokracja
- SAS – Wolność i Solidarność
- OĽaNO – Zwyczajni Ludzie
- SNS – Słowacka Partia Narodowa
- ĽSNS – Partia Ludowa Nasza Słowacja
- NOVA – Nowa Większość – Porozumienie
- KDH – Ruch Chrześcijańsko-Demokratyczny
Podsumowanie
Słowacja posiada złożony i zróżnicowany system polityczny z wyraźnym podziałem władzy na trzy gałęzie. Rada Narodowa jako główny organ ustawodawczy, prezydent jako głowa państwa oraz rząd jako organ wykonawczy, współdziałają w ramach demokratycznego systemu. Wybory i działalność polityczna odbywają się w kontekście wielopartyjności, co wpływa na dynamikę i kierunki polityki w kraju.
