Upwelling – Zjawisko Oceaniczne
Upwelling to proces podnoszenia się wód głębinowych oceanów na powierzchnię, zazwyczaj z głębokości poniżej termokliny. Wyróżniamy dwa główne typy upwellingu: przybrzeżny i równikowy.
Typy Upwellingu
- Upwelling przybrzeżny: Występuje w strefie przybrzeżnej, głównie wzdłuż zachodnich wybrzeży kontynentów. Jest generowany przez wiatry wiejące wzdłuż brzegu, które zgodnie z teorią Ekmana powodują odpływanie wody powierzchniowej i jej zastępowanie wodami z głębszych warstw.
- Upwelling równikowy: Zachodzi w strefie równikowej i wynika z rozbieżności pasatów, które działają pomiędzy Prądem Północnorównikowym a Prądem Południoworównikowym.
Główne Obszary Występowania
Upwellingi można zaobserwować w różnych morzach i oceanach, a ich największa intensywność występuje u wybrzeży Peru i Chile, związana z zimnym Prądem Peruwiańskim. Zimne wody głębinowe bogate w składniki odżywcze przyczyniają się do wysokiej produktywności biologicznej na powierzchni wód, sprzyjając rozwojowi drobnych organizmów wodnych.
Inne regiony, w których występują upwellingi, to m.in.:
- Wybrzeże Ameryki Południowej
- Wyspy Zielonego Przylądka
- Wyspy Kanaryjskie
- Południowo-zachodnie wybrzeża Afryki
W Polsce upwelling występuje najczęściej przy wschodnich kierunkach wiatrów.
Przypisy
Linki Zewnętrzne
Kategoria: Oceanografia fizyczna