Uniwersytet Łódzki

|liczba pracowników naukowych =
|liczba studentów = 23 188 (12.2023)
|stanowisko zarządzającego = rektor
|zarządzający = prof. dr hab. Rafał Matera
|członkostwo = Socrates-Erasmus, Tempus,
INCO-COPERNICUS, ACE,
Jean Monnet, CEEPUS,
EUA, AESOP, Campus Europae
|drużyna sportowa =
|kod mapy = Łódź
|współrzędne = 51°46′18″N 19°28′23″E
|odznaczenia =
|commons = Category:University of Łódź
|www = http://www.uni.lodz.pl/
}}
]]
Uniwersytet Łódzki, skr. UŁ – polska uczelnia utworzona dekretem z 24 maja 1945 r. jako kontynuatorka dorobku i tradycji działających w okresie międzywojennym w Łodzi Instytutu Nauczycielskiego (1921–1928), Wyższej Szkoły Nauk Społecznych i Ekonomicznych (1924–1928) oraz oddziału Wolnej Wszechnicy Polskiej (1928–1939).

Historia

, maj 2009]]
]]
, lipiec 2015]]
]]
]]
, czerwiec 2013]]
]]
” fragment osiedla akademickiego]]
]]
Inicjatorem powołania w Łodzi uczelni uniwersyteckiej, pod pierwotną nazwą Państwowy Uniwersytet – Wolna Wszechnica, był prof. Teodor Vieweger, rektor Wolnej Wszechnicy Polskiej. Pierwszymi rektorami uczelni byli wybitni przedstawiciele nauki polskiej: Tadeusz Kotarbiński, Józef Chałasiński, Jan Szczepański.
Z czasem uniwersytet rozwijał się i powstawały nowe wydziały. 24 października 1949 roku, rozporządzeniem wykonawczym Rady Ministrów, powstał system akademii medycznych w wielu miastach polskich, w tym Akademia Medyczna w Łodzi wydzielona z UŁ (dziś Uniwersytet Medyczny w Łodzi).
W 1956 do struktur organizacyjnych UŁ włączono powołaną w 1946 Państwową Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Katowicach, przemianowaną w 1947 na PWSP w Łodzi. Uczelnia ta została przeniesiona decyzją władz państwa w 1947 z Katowic do Łodzi. WSP w Katowicach ponownie utworzono w 1950 (była ona protoplastą Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach). W 1961 włączono do UŁ Wyższą Szkołę Ekonomiczną. To ostatnie wydarzenie doprowadziło do utworzenia Wydziału Ekonomicznego, który powstał także z części kadry będącej do tej pory pracownikami naukowymi Wydziału Prawno-Ekonomicznego. Wkrótce po tych wydarzeniach, w 1964, utworzony został Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny.
W 1981 roku tutaj miał miejsce strajk studentów, który doprowadził do zmian w funkcjonowaniu szkół wyższych oraz rejestracji NZS.
Dalszy rozwój Uniwersytetu Łódzkiego nastąpił w okresie po zmianach ustrojowych w Polsce. W 1991 przyłączono do UŁ, będący do tej pory pod zarządem AWF w Warszawie Instytut Wychowania Fizycznego i Sportu. Instytut ten wszedł do struktur organizacyjnych nowo powstałego wówczas Wydziału Nauk o Wychowaniu. Trzy lata później, w 1994, powołano do istnienia Wydział Zarządzania UŁ. Rok 1996 zaś to powołanie do istnienia Wydziału Matematyki oraz Wydziału Fizyki i Chemii. Powstały one w ramach wyodrębnienia się różnych katedr z innych wydziałów UŁ.
Już w 1994 zaczął funkcjonować Instytut Studiów Międzynarodowych, który w 2000 przekształcony został w Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych.
W roku 2001 wyodrębniono z Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi dwa nowe wydziały, tj. Wydział Nauk Geograficznych oraz Wydział Biologii i Ochrony Środowiska.
Wraz z rozwojem uczelni zaczęły powstawać także zamiejscowe ośrodki dydaktyczne UŁ. Obecnie działa ich pięć: w Kutnie, Ostrołęce, Piotrkowie Trybunalskim, Sieradzu oraz w Skierniewicach. Od 1998 roku w Tomaszowie Mazowieckim działa filia UŁ.
Uniwersytet posiada m.in. budynek dawnej Szkoły Zgromadzenia Kupców przy ul. Narutowicza 68 (wcześniej siedziba Wydziału Chemii, obecnie rektorat).

Wydziały

* Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
* Wydział Chemii
* Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
* Wydział Filologiczny
* Wydział Filozoficzno-Historyczny
* Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej
* Wydział Matematyki i Informatyki
* Wydział Nauk Geograficznych
* Wydział Nauk o Wychowaniu
* Wydział Prawa i Administracji
* Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych
* Wydział Zarządzania
* Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne (Wydział Filologiczny, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych)
W roku 2002 uruchomione zostały magisterskie Międzywydziałowe Studia Matematyczno-Przyrodnicze, ich słuchacze – pod kierunkiem opiekunów naukowych – studiują w trybie indywidualnym, mogąc wybierać kierunek, m.in. biologia, chemia, fizyka, informatyka, matematyka.
Ogółem w Uniwersytecie Łódzkim w roku akademickim 2003/2004 studiowało ponad 41 tys. osób. Uczelnia zatrudnia 2205 pracowników naukowych (w tym 211 profesorów tytularnych, 305 doktorów habilitowanych, 891 doktorów).
Uniwersytet Łódzki prowadzi w szerokim zakresie studia doktoranckie, na których studiuje około 860 osób.
W Uniwersytecie Łódzkim można uzyskać podwójne dyplomy z zakresu zarządzania (umowa z Uniwersytetem Lyon III), translatoryki (umowa z Uniwersytetem Strasbourg II), komputerowego językoznawstwa angielskiego (umowa z Uniwersytetem w Lancaster) oraz dyplom MBA University of Maryland. Uczelnia uczestniczy również w projekcie promującym nauczanie na odległość wspieranym przez USAID oraz w programie MOST umożliwiającym odbywanie części studiów w wybranym uniwersytecie polskim.
W uczelni tworzone są od kilku lat wyodrębnione ośrodki naukowo-badawcze, jak Ośrodek Badań Europejskich, Ośrodek Badań i Studiów Przekładowych, Ośrodek Naukowo-Badawczy Europejskiej Polityki Przestrzennej i Rozwoju Lokalnego, Ośrodek Badawczy Myśli Chrześcijańskiej, Ośrodek Naukowo-Badawczy Problematyki Kobiet oraz Ośrodek Polskiego Komitetu Współpracy z Alliance française oraz Regionalny Ośrodek Informacji Patentowej.
W Uniwersytecie Łódzkim znajduje się najstarsze w Polsce Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców, w którym aktualnie studiuje ponad 290 studentów obcokrajowców.
Biblioteka Uniwersytecka (BUŁ) jest jedną z największych bibliotek w Polsce, a największą w Łodzi i posiada około 3 milionów woluminów.
Uniwersytet Łódzki ma podpisane umowy o współpracy z 84 wyższymi uczelniami w 25 krajach.
Pracownicy Uniwersytetu Łódzkiego biorą udział w wielu programach międzynarodowych, m.in.: Socrates-Erasmus, TEMPUS, Inco-Copernicus, ACE, Jean Monnet, CEEPUS. Uniwersytet Łódzki jest zbiorowym członkiem organizacji międzynarodowych: European University Association (EUA), Association of European Schools of Planning (AESOP), Alliance of Universities for Democracy, działa także w ramach sieci El Grupo Compostela de Universidades.
Uniwersytet Łódzki posiada Centrum Szkoleniowo-Konferencyjne, w którym znajduje się łącznie 8 sal konferencyjnych i 190 miejsc noclegowych.
Od 2012 roku Uniwersytet Łódzki prowadzi własne przedszkole dla dzieci pracowników i studentów.
Pod patronatem Rektora Uniwersytetu Łódzkiego działa Publiczne Liceum Ogólnokształcące Uniwersytetu Łódzkiego im. Sprawiedliwych wśród Narodów.
Uniwersytet Łódzki użytkuje 82 budynki dydaktyczno-administracyjne o powierzchni blisko 174 tys. m², w tym 6 stacji naukowo-badawczych działających poza terenem Łodzi oraz 11 domów studenckich z ponad 4 tys. miejsc. Ponadto posiada około 300 miejsc w 2 hotelach asystenckich.
Od 2015 roku uczelnia otworzyła wirtualny Klub Absolwenta UŁ, w ramach którego absolwenci mogą utrzymywać kontakt z uczelnią i innymi absolwentami. Od marca 2015 roku wdrażany jest również projekt „Karty Absolwenta UŁ” o której wydanie może ubiegać się każdy, kto uzyskał dyplom ukończenia studiów na Uniwersytecie Łódzkim, a która daje szereg korzyści i przywilejów na uczelni (np. możliwość korzystania z basenu, czy wypożyczania książek w BUŁ) i u partnerów zewnętrznych (m.in. rabaty w szkołach językowych, w korporacjach taksówkarskich, u fryzjerów). Od 2014 roku uczelnia prowadzi też program „Absolwent VIP Uniwersytetu Łódzkiego”, który skupia wokół uczelni jej najwybitniejszych absolwentów. Jednym z działań jest projekt mentorski, w ramach którego studenci UŁ mogą korzystać z indywidualnego wsparcia absolwentów VIP.

Osiągnięcia

* 2013:
** UŁ zajął 100. miejsce w rankingu stu najlepszych placówek naukowych dwudziestu rynków wschodzących, w tym 4. miejsce w Polsce. Ranking opracował brytyjski tygodnik „Times Higher Education”.
* 2012:
** Studenci Wydziału Fizyki UŁ zdobyli I miejsce w ogólnopolskim konkursie HTC Tomorrow Talks.
** UŁ, jako jedna z pięciu uczelni w kraju, został uhonorowany tytułem Dobra Uczelnia – Dobra Praca.
** Student UŁ Paweł Rogaliński wygrał I nagrodę w konkursie Europejskiej Partii Ludowej w Parlamencie Europejskim pn. EPL rozmawia ze studentami.
** UŁ uzyskał 91 pozycję w rankingu GreenMetric na najbardziej ekologiczne uczelnie na świecie.
* 2011:
** W rankingu magazynu Perspektywy na najlepsze uczelnie akademickie UŁ osiągnął 6 pozycję w Polsce.
* 2007 – UŁ znalazł się wśród 500 najlepszych uczelni na świecie według rankingu magazynu The Times.
* 2006 – uczelnia znalazła się na 501 miejscu w światowym rankingu TopUniversities.com.

Poprawa bazy dydaktycznej

Od kilku lat, wraz z rozwojem uczelni w kwestii wzrostu liczby studentów i wykładowców, odbywa się również rozwój bazy dydaktycznej, który ma na celu poprawę warunków pracy i studiowania na UŁ. Do tej pory wyremontowane zostały, istniejące co najmniej kilkadziesiąt lat, budynki wydziałów: Biologii i Ochrony Środowiska (przy ul. Banacha), Ekonomiczno-Socjologicznego (przy ul. POW), Filozoficzno-Historycznego (przy ul. Kamińskiego), Matematyki i Informatyki (przy ul. Matejki), Nauk o Wychowaniu (przy ul. Pomorskiej), Prawa i Administracji (przy ul. Składowej). Znajdujące się między ul. Kopcińskiego i Narutowicza budynki pofabryczne poddano rewitalizacji i dostosowano dla potrzeb Wydziału Nauk Geograficznych. Obecnie odbywa się remont gmachu Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej (przy ul. Pomorskiej). Ponadto w ostatnich latach stanęły zupełnie nowe budynki: Wydziału Zarządzania (przy ul. Matejki), Aula Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego (przy ul. Rewolucji 1905 r.), nowa część Wydziału Filozoficzno-Historycznego – Instytutu Historii (przy ul. Kamińskiego), nowa część biblioteki uniwersyteckiej (przy ul. Matejki). Prócz tego kilka lat temu dobiegły końca inwestycje w postaci nowych budynków Wydziału Prawa i Administracji (nowoczesna aula i biblioteka). Ponadto w latach 2007–2008 powstał nowy budynek tego wydziału, który ma stać się najbardziej reprezentacyjnym obiektem uczelni. Jego cechą charakterystyczną jest specyficzny kształt (dla oddania symboliki, odzwierciedlającej gmach nauk prawniczych, budynek powstał w kształcie paragrafu).
Ukończona została budowa kolejnego obiektu Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska – pawilonu Biologii Molekularnej (przy zbiegu ulic Pomorskiej i Matejki). Zakończony został także remont budynku byłego technikum chemicznego przy ul. Tamka 12, gdzie obecnie mieści się większa część Wydziału Chemii (katedry: Chemii Organicznej, Chemii Organicznej i Stosowanej, Chemii Nieorganicznej i Analitycznej oraz administracja wydziału). Oddano do użytku nowy gmach Wydziału Filologicznego (przy ul. Pomorskiej). W sierpniu 2011 r. ukończone zostały prace remontowe w starym pofabrycznym budynku przy ul. Pomorskiej (nieopodal Lumumbowa). W budynku swoją siedzibę znalazło powstałe w 2009 roku liceum uniwersyteckie. W grudniu 2011 oddano do użytku Stację Terenową Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska w Spale.
Poprawiono też warunki uczelni dla uprawiania sportu i rekreacji. Przy ul. Styrskiej funkcjonuje obecnie centrum sportowe (stadion lekkoatletyczny z syntetyczną bieżnią, korty tenisowe, kryta pływalnia, a także kilka sal, przeznaczonych dla sportów, zarówno drużynowych – koszykówka, siatkówka, jak i indywidualnych – judo, tenis stołowy).
Poza obiektami dydaktycznymi uczelnia w ostatnich latach sukcesywnie podejmowała się remontów swoich akademików.

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Zabytki

Obecnie, w wyniku prowadzonej od lat poprawy bazy dydaktycznej, Uniwersytet Łódzki wyremontował lub sprzedał wiele starych budynków, zastępując je nowo wybudowanymi. Mimo to uczelnia ma w swoim posiadaniu reprezentacyjne zabytki. Jest to m.in. Pałac Alfreda Biedermanna w Łodzi wybudowany w latach 1910–1912, usytuowany w parku u zbiegu ulic Franciszkańskiej i Północnej. Pałac stylem nawiązuje do siedemnastowiecznego pałacu francuskiego. Trzykondygnacyjny budynek fasadą zwrócony jest do ulicy Franciszkańskiej, a jego dwa tarasy prowadzą do ogrodu. W najbardziej reprezentacyjnej części budynku mają miejsce oficjalne uroczystości uniwersyteckie (znajduje się tam także Muzeum UŁ).
Uniwersytet posiada również budynek byłej Szkoły Zgromadzenia Kupców z 1907, w którym po remoncie, od 2015 mieści się rektorat.

Władze

Władze uczelni w kadencji 2024–2028:
* rektor: prof. dr hab. Rafał Matera
* prorektor ds. nauki, I zastępczyni rektora: dr hab. Dorota Golańska, prof. UŁ
* prorektor ds. kształcenia: dr hab. Małgorzata Wrzesień, prof. UŁ
* prorektor ds. umiędzynarodowienia nauki i kształcenia: dr hab. Katarzyna de Lazari-Radek, prof. UŁ
* prorektor ds. relacji akademickich i kontaktów z otoczeniem, II zastępca rektora: dr hab. Radosław Olszewski, prof. UŁ
* prorektor ds. popularyzacji nauki i kształcenia: dr hab. Krzysztof Pabis, prof. UŁ

Poczet rektorów

Rektorzy UŁ od 1945 r.:
# Tadeusz Kotarbiński (1945–1949)
# Józef Chałasiński (1949–1952)
# Jan Szczepański (1952–1956)
# Adam Szpunar (1956–1962)
# Stefan Hrabec (1962–1965)
# Józef Stanisław Piątowski (1965–1968)
#* Witold Janowski (1968) – p.o.
# Andrzej Nadolski (1968–1969)
# Zdzisław Skwarczyński (1969–1972)
# Janusz Górski (1972–1975)
# Romuald Skowroński (1975–1981)
# Jerzy Wróblewski (1981–1984)
# Leszek Wojtczak (1984–1990)
# Michał Seweryński (1990–1996)
# Stanisław Liszewski (1996–2002)
# Wiesław Puś (2002–2008)
# Włodzimierz Nykiel (2008–2016)
# Antoni Różalski (2016–2020)
# Elżbieta Żądzińska (2020-2024)
# Rafał Matera (od 1 września 2024)

Poczet prorektorów

Wybrani prorektorzy UŁ w latach 1946–1993:
* prof. Jan Dylik – geografia: dr h.c. Uniwersytetu w Caen (1967), dr h.c. Uniwersytetu w Strasbourgu (1967).
* prof. Tadeusz Kotarbiński – filozofia: dr h.c. Uniwersytetu w Sofii, dr h.c. Uniwersytetu w Brukseli (1947), dr h.c. Uniwersytetu Jagiellońskiego (1964), dr h.c. Uniwersytetu we Florencji (1965), dr h.c. Uniwersytetu w Oksfordzie (1968), dr h.c. Uniwersytetu w Bratysławie (1969).
* prof. Jan Szczepański – socjologia: dr h.c. Uniwersytetu w Brnie (1969), dr h.c. Uniwersytetu Warszawskiego (1973), dr h.c. Uniwersytetu Paryż I (Pantheone-Sorbone) (1980).
* prof. Wacław Szubert – prawo: dr h.c. Uniwersytetu Wrocławskiego (1980), dr h.c. Uniwersytetu w Bordeaux (1983), dr h.c. Uniwersytetu Jagiellońskiego (1987);
* prof. Władysław Welfe – ekonometria: dr h.c. Uniwersytetu w Uppsali (1978), dr h.c. Akademii Ekonomicznej w Krakowie (1995), dr h.c. Uniwersytetu Lyon II (1997), dr h.c. Uniwersytetu Łódzkiego (2005).
* prof. Jolanta Kulpińska – socjologia: dr h.c. Uniwersytetu w Tampere (1985).
* prof. Zygmunt Charzyński – matematyka: dr h.c. Politechniki Łódzkiej (1985).
* prof. Jerzy Wdowczyk – fizyka: dr h.c. Uniwersytetu w Durham (1985).
* prof. Jerzy Wróblewski – prawo: dr h.c. Uniwersytetu w Turku (1986), dr h.c. Uniwersytetu Kraju Basków (1988).
* prof. Leszek Wojtczak – fizyka: dr h.c. Uniwersytetu w Yorku (1989), dr h.c. Uniwersytetu Claude Bernard Lyon I (1991).
* prof. Cezary Kosikowski – prawo: dr h.c. Uniwersytetu im P. J. Safarika w Koszycach (1996).
* prof. Romuald Bartnik – chemia: dr h.c. Uniwersytetu Lyon I (1997);
* prof. Jerzy Dietl – marketing: dr h.c. Uniwersytetu Lyon III (1997).
* prof. Michał Seweryński – prawo: dr h.c. Uniwersytetu Lyon III (1997).
* prof. Alicja Jaruga – rachunkowość: dr h.c. Uniwersytetu Gdańskiego (1997).
* prof. Maria Olszewska – biologia: dr h.c. Akademii Medycznej w Łodzi (1999).
* prof. Adam Szpunar – prawo: dr h.c. Uniwersytetu Warszawskiego (1999).
* prof. Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska – prawo: dr h.c. Uniwersytetu im. Roberta Schumana w Strasburgu (2003).
* prof. Stanisław Liszewski – geografia: dr h.c. Politechniki Łódzkiej (2011), dr h.c. Uniwersytetu Preszowskiego (2013).