Unifikacja prawa w Polsce

Unifikacja prawa w Polsce (1918–1946)

Unifikacja prawa w Polsce obejmowała działania legislacyjne mające na celu zastąpienie prawa państw zaborczych jednolitym prawem polskim po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. W tym czasie na terenie Polski funkcjonowało pięć różnych porządków prawnych, co powodowało liczne problemy prawne. W celu ich rozwiązania wprowadzono normy kolizyjne, jednak długoterminowe efekty wymagały unifikacji.

Komisja Kodyfikacyjna

W 1919 roku Sejm powołał Komisję Kodyfikacyjną, niezależny organ odpowiedzialny za unifikację i kodyfikację polskiego prawa. Komisja działała do 1939 roku, opracowując projekty aktów prawnych, które następnie były przedstawiane Prezydentowi. Wybór koncepcji unifikacji polegał na tworzeniu nowych aktów prawnych, co umożliwiło kompleksowe rozwiązanie problemów prawnych.

Unifikacja prawa publicznego i karnego

Unifikacja w prawie publicznym nastąpiła w wyniku tworzenia organów władzy publicznej II Rzeczypospolitej. W zakresie prawa karnego wprowadzono Kodeks postępowania karnego (1929) oraz Kodeks karny (1932), które były nowoczesnymi i spójnymi aktami prawnymi.

Unifikacja prawa cywilnego

Prawo cywilne okazało się najtrudniejszą gałęzią do unifikacji. W okresie międzywojennym wprowadzono szereg ustaw dotyczących prawa wekslowego, autorskiego, prywatnego oraz procedury cywilnej. Prace nad projektem prawa spadkowego oraz przepisów ogólnych prawa cywilnego zostały przerwane przez wybuch II wojny światowej.

Po II wojnie światowej

Po wojnie unifikację podjęły władze komunistyczne, jednak nie reaktywowano Komisji Kodyfikacyjnej. Ministerstwo Sprawiedliwości, kierowane przez Henryka Świątkowskiego, przejęło odpowiedzialność za unifikację. W wyniku dekretów w latach 1946–1947 wprowadzono nowe regulacje, które zastąpiły wcześniejsze porządki prawne, przyspieszając proces unifikacji.

• Kodeks postępowania niespornego (1945)
• Prawo osobowe (1945)
• Prawo małżeńskie (1945)
• Prawo spadkowe (1946)
• Prawo rzeczowe (1946)

Akty te obowiązywały do kodyfikacji prawa cywilnego w 1965 roku. Lata 1946–1965 uznawane są za okres prawa zunifikowanego.