Umowa darowizny
Umowa darowizny jest rodzajem umowy cywilnoprawnej, której celem jest nieodpłatne przysporzenie korzyści obdarowanemu, kosztem majątku darczyńcy. W polskim prawie regulacje dotyczące darowizn znajdują się w Kodeksie cywilnym.
Strony umowy
- Darczyńca – osoba dokonująca darowizny.
- Obdarowany – osoba, na rzecz której darowizna jest dokonywana.
Wielość podmiotów
W umowie darowizny mogą występować więcej niż jedni darczyńcy i obdarowani. Przykładowo, współwłaściciele nieruchomości mogą przekazać swoje udziały jednemu podmiotowi lub kilku podmiotom, stając się współwłaścicielami.
Bezpłatność świadczenia
Podstawowym elementem umowy darowizny jest bezpłatność świadczenia. W przypadku odpłatnego świadczenia mamy do czynienia z umową sprzedaży.
Przedmiot darowizny
Darowizną mogą być wszelkie prawa majątkowe oraz inne wartości, które są istotne dla stron umowy.
Forma umowy
Umowa darowizny wymaga formy aktu notarialnego dla ważności. Jeśli umowa nie zostanie sporządzona w tej formie, może być uznana za ważną, jeśli świadczenie zostało spełnione. Wymóg notarialny chroni darczyńcę przed pochopnymi decyzjami.
Cofnięcie darowizny
Darczyńca ma prawo cofnąć darowiznę w przypadku rażącej niewdzięczności obdarowanego. Cofnięcie musi być wyrażone na piśmie i nie jest możliwe, jeśli darczyńca przebaczył obdarowanemu.
Odpowiedzialność darczyńcy
Darczyńca odpowiada za szkody wyrządzone przez przedmiot darowizny tylko w przypadku winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa.
Niedostatek darczyńcy
W przypadku niedostatku darczyńcy, obdarowany jest zobowiązany dostarczać mu środki do życia lub zwrócić równowartość darowizny.
Podatek od darowizny
Opodatkowanie darowizn zależy od grupy podatkowej obdarowanego. Istnieją cztery grupy podatkowe, z różnymi kwotami wolnymi od podatku. Niezgłoszenie darowizny może prowadzić do odpowiedzialności karnej skarbowej.
- Grupa 0: małżonek, zstępni i wstępni.
- Grupa 1: grupa 0 + teściowie, zięć, synowa.
- Grupa 2: rodzeństwo rodziców, zstępni małżonków rodzeństwa.
- Grupa 3: osoby spoza powyższych grup.
Konsekwencje niezgłoszenia darowizny
Niezgłoszenie darowizny powyżej określonych wartości skutkuje oszustwem podatkowym, co może prowadzić do odpowiedzialności karnej, z karą od 3% do 20% w zależności od sytuacji.
