„`html
Kalifat Umajjadów (661–750)
Umajjadzi to dynastia arabska, która rządziła światem islamu od 661 do 750 roku, a następnie w Al-Andalus od 756 do 1031 roku. Ich stolicą był Damaszek.
Początki rodu
Protoplastą Umajjadów był Umajja Ibn Abd Szams, członek rodu Kurajszytów, który rywalizował z Haszymitami. W czasach Mahometa Umajjadzi odgrywali kluczową rolę w Mekce. Po przyjęciu islamu zdobyli wiele zaszczytów, a Mu’awija, jeden z ich przywódców, został kalifem po śmierci Alego w 661 roku.
Kalifat Umajjadów
Pod panowaniem Mu’awiji kalifat przeżywał okres spokoju i ekspansji. Po jego śmierci w 680 roku, jego syn Jazid pokonał Husajna, co doprowadziło do wzrostu napięć z szyitami. Kryzys dynastyczny wystąpił po śmierci Jazida w 683 roku, ale został przezwyciężony przez Abd al-Malika (685-705), który wprowadził liczne reformy administracyjne i wojskowe.
Podczas panowania Al-Walida (705-715) kalifat osiągnął szczyt potęgi, zdobywając nowe terytoria w Azji i Afryce. Jednak za rządów Hiszama (724-743) pojawiły się pierwsze oznaki osłabienia dynastii, takie jak klęski wojskowe i wewnętrzne bunty.
Upadek Umajjadów
Po śmierci Hiszama w 743 roku, Umajjadzi stali się obiektem walki o władzę, co doprowadziło do osłabienia ich pozycji. W 750 roku armia Abbasydów pokonała Umajjadów w bitwie nad Wielkim Zabem, co zakończyło ich panowanie na Bliskim Wschodzie.
Umajjadzi hiszpańscy
Jedynym ocalałym z rzezi Umajjadów był Abd ar-Rahman I, który w 756 roku dotarł na Półwysep Iberyjski, gdzie zbudował stabilną władzę. Jego panowanie oraz następcy, tacy jak Abd ar-Rahman III, przyczyniły się do rozkwitu kultury muzułmańskiej w Al-Andalus, jednak z czasem pojawiły się wewnętrzne konflikty i napięcia z lokalnymi elitami.
W 1031 roku kalifat ostatecznie upadł, a Al-Andalus rozpadł się na mniejsze państwa zwane ta’ifa.
Podsumowanie
Kalifat Umajjadów był kluczowym okresem w historii islamu, charakteryzującym się ekspansją terytorialną oraz reformami administracyjnymi. Jego upadek zapoczątkował nową erę w historii regionu, a pozostałości Umajjadów w Hiszpanii przyniosły rozwój kultury muzułmańskiej w Al-Andalus.
„`
