Układ piramidowy
Układ piramidowy jest częścią układu nerwowego odpowiedzialną za kontrolę ruchów dowolnych oraz postawę ciała. Składa się z dwóch głównych dróg unerwiających mięśnie: drogi korowo-jądrowej, która dotyczy mięśni twarzoczaszki i szyi, oraz drogi korowo-rdzeniowej, która zaopatruje resztę mięśni organizmu.
Budowa układu piramidowego
Układ piramidowy składa się z dwóch typów neuronów: ośrodkowego i obwodowego.
- Ośrodkowy neuron ruchowy: Duża komórka piramidowa Betza, znajdująca się w korze ruchowej (pola 4 i 6 według Brodmanna), odpowiedzialna za reprezentację somatotropową ciała.
- Obwodowy neuron ruchowy: Komórka znajdująca się w rogu przednim rdzenia kręgowego lub w jądrach ruchowych nerwów czaszkowych.
W warstwie V kory mózgu znajduje się od 30 do 34 tysięcy komórek Betza, których aksony prowadzą do jąder ruchowych pnia mózgu i rdzenia kręgowego. Aksony te tworzą drogi korowo-jądrowe i korowo-rdzeniowe, z różnymi ścieżkami prowadzącymi do mięśni unerwianych przez nerwy czaszkowe oraz nerwy rdzeniowe.
Skrzyżowanie włókien
Około 80% włókien drogi korowo-rdzeniowej krzyżuje się w rdzeniu przedłużonym, co prowadzi do dominacji lewej półkuli mózgu u osób praworęcznych. Pozostałe 20% włókien tworzy drogę korowo-rdzeniową przednią, która kończy się w dystalnym odcinku rdzenia kręgowego szyjnego.
Unerwienie mięśni
Układ piramidowy unerwia wszystkie mięśnie poprzecznie prążkowane, z wyjątkiem mięśnia strzemiączkowego, który jako jedyny nie podlega woli.
Uszkodzenie drogi piramidowej
Uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego prowadzi do niedowładu, który może być po stronie przeciwnej lub tej samej, w zależności od lokalizacji uszkodzenia. Objawy obejmują wygórowanie odruchów rozciągowych. Uszkodzenie obwodowego neuronu skutkuje brakiem odruchów, wiotkością mięśni i zanikami mięśniowymi.
