Ubezpieczenie społeczne
Ubezpieczenie społeczne to forma zabezpieczenia, która ma na celu ochronę osób, które z powodu zdarzeń losowych, takich jak choroba, kalectwo, ciąża czy starość, nie są w stanie utrzymać się z pracy. Świadczenia z ubezpieczeń społecznych mogą być krótkoterminowe, długoterminowe lub dożywotnie. Ubezpieczenia te, obok pomocy społecznej, stanowią kluczowy element polityki socjalnej państwa.
Rodzaje ubezpieczeń społecznych w Polsce
Ubezpieczenia społeczne w Polsce dzielą się na kilka rodzajów, w zależności od zdarzeń objętych ochroną:
- Ubezpieczenia emerytalne – dotyczą osiągnięcia określonego wieku przez ubezpieczonego.
- Ubezpieczenia rentowe – obejmują niezdolność do pracy lub śmierć żywiciela rodziny.
- Ubezpieczenia chorobowe – związane z niezdolnością do pracy z powodu choroby, rodzicielstwa lub opieki nad bliskimi.
- Ubezpieczenie wypadkowe – dotyczy niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Administracja ubezpieczeń społecznych
Podstawowe akty prawne regulujące system ubezpieczeń społecznych to:
- Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
- Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Główne instytucje zajmujące się zarządzaniem ubezpieczeniami społecznymi to:
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) – zarządza powszechnymi ubezpieczeniami społecznymi oraz Funduszem Ubezpieczeń Społecznych.
- Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) – zajmuje się ubezpieczeniami społecznymi rolników i ich rodzin.
Ubezpieczenia społeczne za granicą
Stany Zjednoczone
W USA programy ubezpieczeń społecznych obejmują: Social Security, Medicare, program PBGC (Pension Benefit Guaranty Corporation), kolejowy program emerytalny oraz program ubezpieczeń na wypadek bezrobocia.
Kanada
W Kanadzie istnieje społeczny program ubezpieczeń znany jako Pension Plan Kanada (CPP).
