Rzeka Tywa
Tywa (niem. Thue) to niewielka rzeka w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, będąca prawym dopływem dolnej Odry. Jej długość wynosi 47,9 km, a powierzchnia zlewni to 264,5 km². Rzeka przepływa przez Pojezierze Myśliborskie oraz Równinę Wełtyńską.
Geografia
Rzeka charakteryzuje się zmiennym przepływem, co sprawia, że w górnym biegu klasyfikowana jest jako nizinna, a w środkowym i dolnym jako górska. Średnia szerokość koryta wynosi od 1 m w rejonie źródłowym do 6 m w środkowym biegu. Tywa jest stosunkowo płytka, z maksymalną głębokością 0,79 m i minimalną 0,18 m. Jej dolina rzeczna jest wyraźnie wcięta i ukształtowana na podstawie polodowcowej rynny.
Źródła Tywy znajdują się w okolicy miejscowości Góralice, na wysokości około 70 m n.p.m. Rzeka uchodzi do Odry Wschodniej – Regalicy poprzez kanał ciepłowniczy Elektrowni Dolna Odra. Przepływa przez osiem jezior rynnowych, a wzdłuż jej biegu znajdują się m.in. miejscowości: Trzcińsko-Zdrój, Strzeszów, Swobnica, Banie, Lubanowo, Tywica.
Dolina dolnej Tywy jest kluczowym korytarzem ekologicznym, łączącym park krajobrazowy Doliny Dolnej Odry z obszarami Natura 2000 „Jeziora Wełtyńskie”. W 2004 roku obszar ten został włączony do proponowanej listy siedliskowych obszarów Natura 2000.
Historia
Tywa została po raz pierwszy wzmiankowana w 1212 roku jako „Tyua”. W kolejnych latach pojawiały się różne formy nazwy, w tym „Tywa” i „Thue”. Rzeka miała duże znaczenie dla lokalnego rozwoju, wykorzystywana była do napędu młynów wodnych. Do I połowy XIX wieku na odcinku od jeziora Strzeszów do ujścia istniało 13 urządzeń piętrzących, w tym 10 młynów.
W XX wieku, w związku z rozwojem rolnictwa i melioracji, liczba urządzeń piętrzących wzrosła do 31 w 1936 roku. Po II wojnie światowej nastąpiła renaturalizacja doliny Tywy, a powierzchnia leśna wzrosła kosztem wilgotnych łąk. Obecnie na rzece znajduje się 29 budowli piętrzących, głównie niewielkich jazów i progów, z których część służy do zaopatrywania systemów stawowych oraz jako niewielkie elektrownie (7 sztuk).
