„`html
Tyrteusz – Poeta i Śpiewak Grecki
Tyrteusz (Tyrtaios) to grecki poeta i śpiewak, aktywny w VII wieku p.n.e. Jego twórczość przypada na czas drugiej wojny messeńskiej, a jego pochodzenie jest związane zarówno z Miletem, co sugeruje jońskie korzenie, jak i z Lakonią, co wskazuje na spartańskie obywatelstwo.
Rola w Historii
Tyrteusz został wezwany przez Lacedemończyków w celu wsparcia ich w trudnych czasach po pierwszej wojnie messeńskiej. Wysłany przez Ateńczyków, jego pieśni zagrzewały Spartan do walki, co przyczyniło się do ich zwycięstwa. Jego twórczość, a szczególnie pieśni wojenne, stała się inspiracją w literaturze romantycznej, gdzie został ukazany jako symbol patriotyzmu.
Twórczość
Zachowało się jedynie około 150 wersów jego dzieł. Wśród nich wyróżniają się fragmenty Eunomia, które odnoszą się do historii Sparty oraz pieśni wojenne, znane jako Nauki. Najsłynniejsze wersy mówią o honorze walki za ojczyznę oraz o obowiązku młodych do stawania w pierwszym szeregu na polu bitwy.
- Fragmenty twórczości:
- Miłość pieniędzy prowadzi do zguby (fr. 3 D).
- Walka za ojczyznę jako obowiązek (fr. 6-9).
- Przesłanie o heroizmie i odwadze młodych wojowników.
Tyrteusz odróżniał się od wcześniejszych poetów, takich jak Kallinos, koncentrując się na wspólnej chwały narodu spartańskiego, a nie tylko jednostkowych bohaterów. Jego elegie były śpiewane w obozach wojskowych i były wykorzystywane do zagrzewania żołnierzy przed bitwą.
Dziedzictwo
Od jego imienia wywodzi się termin poezja tyrtejska, oznaczający poezję patriotyczną, a postawa tyrtejska nawiązuje do gotowości do poświęcenia życia za ojczyznę. W literaturze polskiej Tyrtejowi poświęcone są utwory, takie jak poemat Tyrteusz autorstwa Władysława Ludwika Anczyca oraz dramat Tyrtej Cypriana Kamila Norwida.
Bibliografia
- Kategoria: Pisarze i poeci starożytnej Grecji
- Kategoria: Pisarze VII wieku p.n.e.
- Kategoria: Spartiaci
„`
