Trzemeszno
Trzemeszno to miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim, pełniące funkcję siedziby gminy miejsko-wiejskiej. Miasto ma bogatą historię sięgającą średniowiecza, z metryką sięgającą co najmniej XII wieku. W 1146 roku miejscowość była wymieniana jako Sciremusine.
Położenie
Trzemeszno znajduje się nad trzema jeziorami: Trzemeszno (Klasztornym, Kościelnym), Bystrzyckim oraz Popielewskim. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa bydgoskiego. Region, w którym leży, to w większości Pojezierze Gnieźnieńskie oraz częściowo Pojezierze Żnińsko-Mogileńskie.
Nazwa i herb
W ciągu wieków nazwa miejscowości ewoluowała, przyjmując różne formy, takie jak Trzemeszyn czy Strzemesz. Herb miasta przedstawia św. Wojciecha, co nawiązuje do historycznego wydarzenia związanego z przechowywaniem jego ciała w Trzemesznie przez pięć lat po wykupieniu go z rąk Prusów.
Historia
Pierwszy kościół kanoników regularnych w Trzemesznie nosił wezwanie św. Wojciecha. Klasztor zyskał znaczną liczbę posiadłości w XII i XIII wieku, jednak w XIV wieku liczba ta zmniejszyła się. Trzemeszno doświadczyło wielu pożarów, w tym w 1360 roku, a w czasie wojny trzynastoletniej wystawiło 10 pieszych na odsiecz dla oblężonego zamku w Malborku.
Demografia
W XIX wieku populacja Trzemeszna wzrastała, osiągając w 1885 roku liczbę 4120 mieszkańców.
Edukacja
Szkoła miejska w Trzemesznie jest wspomniana w dokumentach już w XIV wieku. Opat Michał Kosmowski założył nową szkołę i szpital, a także zapewnił fundusze na utrzymanie uczniów. Bezpłatna edukacja była dostępna dla dzieci z różnych warstw społecznych.
Zabytki
- Kościół klasztorny kanoników regularnych oraz zespół klasztorny
- Wieża ciśnień (1906-1908)
- Dawny kościół szpitalny pw. Ducha Świętego (1840 r.)
- Zabudowa miejska z XVIII i XIX wieku
Transport i cmentarz
Trzemeszno posiada stację kolejową na linii Poznań-Gniezno-Inowrocław-Gdańsk/Olsztyn oraz komunikację autobusową. Cmentarz parafialny, znajdujący się przy ul. ks. Marcelego Kowalskiego, jest jedynym czynnym miejscem pochówku mieszkańców.
Osoby związane z Trzemesznem
- Edmund Nowicki – biskup
- Jan Kiliński – bohater narodowy
- August Adam Jeske – pedagog i dziennikarz
W gminie Trzemeszno urodził się również Hipolit Cegielski, polski filolog i działacz propolski.
