Trzeci Świat – Definicja i Geneza
Termin Trzeci Świat odnosi się do grupy państw, które w okresie zimnej wojny nie należały do bloku zachodniego (kapitalistycznego) ani wschodniego (socjalistycznego). Po raz pierwszy pojęcie to zostało użyte przez francuskiego socjologa Alfreda Sauvy’ego w 1952 roku, nawiązując do rewolucyjnych dyskusji we Francji.
Państwa Trzeciego Świata
Nie ma jednoznacznej zgody co do tego, które państwa można zaliczyć do Trzeciego Świata. Około 130 krajów, głównie w Afryce, Azji i Ameryce Łacińskiej, charakteryzowało się niskim poziomem uprzemysłowienia i dominacją tradycyjnych form społeczeństwa. Często do tej grupy zaliczano:
- Kraje afrykańskie (z wyjątkiem RPA)
- Kraje azjatyckie (z wyjątkiem Japonii, Izraela, Cypru, Chin i Turcji)
- Państwa Ameryki Łacińskiej
- Kraje Oceanii (z wyjątkiem Australii i Nowej Zelandii)
Znaczenie Terminologiczne
Termin Trzeci Świat funkcjonował w dwóch głównych znaczeniach: jako określenie krajów nieprzynależących do bloków wschodniego i zachodniego oraz jako odniesienie do państw słabo rozwiniętych. W miarę upływu czasu, pojęcie to stało się bardziej związane z aspektami społeczno-ekonomicznymi.
Charakterystyka Krajów Trzeciego Świata
Kraje te często wykazują wspólne cechy, takie jak:
- Przeszłość kolonialna i utrzymujące się zależności postkolonialne.
- Niski stopień rozwoju gospodarczego, z problemami biedy i zacofania.
- Zróżnicowana struktura społeczna i etniczna, prowadząca do konfliktów.
- Niestałość instytucji politycznych, z częstymi zmianami reżimów.
Krytyka Pojęcia
Termin Trzeci Świat jest często krytykowany za zbyt dużą generalizację. Wskazuje się, że różnorodność krajów w tej grupie sprawia, iż nie można ich traktować jako jednolitego bloku. Zmiany społeczno-gospodarcze w wielu z tych państw, a także koniec zimnej wojny, sprawiły, że pojęcie to straciło na aktualności i znaczeniu.
