Troki (lit. Trakai, biał. Трокі) – miasto na Litwie, w okręgu wileńskim, siedziba rejonu trockiego.
Troki leżą na Pojezierzu Wileńskim, na półwyspie między jeziorami Galwe na północy, Tataryszki na zachodzie, Łuka na wschodzie i Giełusz na południu. Ośrodek turystyczny. Miasteczko położone 28 km od Wilna.
Troki były miastem królewskim Wielkiego Księstwa Litewskiego, położonym w drugiej połowie XVI wieku w powiecie trockim województwa trockiego. Miejsce obrad sejmików ziemskich powiatu trockiego.
Opis
– widok karaimskiego brzegu, akwarela Stanisława Masłowskiego z 1904 roku (Muzeum Narodowe w Warszawie)]]
Około 5 km na południowy wschód od Trok leży poprzednia stolica Litwy (do XIV wieku), obecnie wieś, Stare Troki. W latach 1413–1795 miasto było centrum województwa trockiego w Wielkim Księstwie Litewskim. Przed 1441 rokiem Troki uzyskały prawa miejskie magdeburskie. W 1609 katoliccy fanatycy spalili miejscowy meczet, świątynię protestancką i synagogę. Do 1939 znajdowało się na obszarze Polski w powiecie wileńsko-trockim ówczesnego województwa wileńskiego; siedziba wiejskiej gminy Troki. Troki były również garnizonem macierzystym batalionu KOP „Troki”. W 1928 Hadżi Seraja Szapszał objął urząd hachana (zwierzchnika Karaimów) z siedzibą w Trokach. W 1938 sumptem państwa polskiego rozpoczęto w Trokach budowę Muzeum Karaimskiego, które istnieje do dzisiaj.
Po II wojnie światowej i utracie miasta przez Polskę, do 1 listopada 1946 z rejonu trockiego w obecne granice Polski wysiedlono ok. 5,4 tys. Polaków, natomiast ok. 13,7 tys. zarejestrowanych do przesiedlenia Polaków pozostało w rejonie. Według danych litewskich w 2001 Polacy stanowili 21% mieszkańców Trok, a w 2011 – 19%.
W 1991 na terenie miasteczka i okolicznych terenów (8,2 tys. ha) utworzono Trocki Historyczny Park Narodowy.
Miasto jest siedzibą grupy etnicznej i religijnej Karaimów, sprowadzonych tu w średniowieczu z Krymu przez wielkiego księcia litewskiego Witolda Kiejstutowicza. Funkcjonuje tu Muzeum Etnograficzne Karaimów im. Seraji Szapszała.
Podczas okupacji hitlerowskiej, w czerwcu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 400 osób. We wrześniu 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano na wyspie Troki.
Zabytki
* zamek zbudowany przez księcia Witolda
* kościół farny pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, wzniesiony w XV w. w stylu gotyckim, później przebudowany w stylu barokowym, ze słynącym łaskami obrazem Matki Bożej Trockiej
* kienesa karaimska z XVIII w.
* cerkiew prawosławna Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy z XIX w., parafialna
* kościół pobernardyński
* ruiny drugiego zamku, tzw. lądowego (zamek na półwyspie)
* stara zabudowa
* stary cmentarz
* strażnica KOP
* stara poczta
* pałac hr. Tyszkiewicza wraz z parkiem w Zatroczu
Sport
* Piłka nożna – FK Trakai (lit. Futbolo Klubas Trakai), klub grający w najwyższej klasie rozgrywkowej na Litwie, A lyga. Klub rozgrywa swoje mecze domowe na stadionie LFF w Wilnie, który może pomieścić 5 400 widzów. Własny Nowy Stadion w Trokach może pomieścić 2 000 widzów, ale nie spełnia wymogów A lygi.
* Hokej – drużyna hokeja na lodzie pod nazwą Gauja Troki przystąpiła do rozgrywek II ligi polskiej w sezonie 2016/2017.
Miasta partnerskie
Troki są miastem bliźniaczym dla Rheine w Westfalii i dla Malborka w Polsce (od 1997).
* Malbork
* Rheine
* Bernburg (Saale)
* Nowy Sącz
* Giżycko
* Góra
* Szydłowiec
* Alanya
* Koszalin
Ludzie związani z Trokami
Galeria
Plik:Trakai Island.jpg|Współczesny widok na nowy zamek
Plik:Trakai Karaite house.JPG|Dom karaimski
Plik:Trakai Tyszkiewicz palace.jpg|Pałac Tyszkiewicza w Zatroczu
Plik:Trakai church full.jpg|Kościół Nawiedzenia NMP
Plik:Karaimská kenesa.jpg|Kienesa karaimska
Plik:Lithuania Trakai Old Post.jpg|Stara poczta
Plik:Trakai, dům.jpg|Kamieniczka
Przypisy
Linki zewnętrzne
*
* [https://polona.pl/search/?filters=keyword:%22Troki_(Litwa,_okr._wile%C5%84ski,_rej._trocki)%22,public:1,hasTextContent:0 Archiwalne widoki miasta] w bibliotece Polona
Kategoria:Miasta królewskie I Rzeczypospolitej (województwo trockie)
Kategoria:Miasta wojewódzkie I Rzeczypospolitej
Kategoria:Miejsca obrad sejmików I Rzeczypospolitej
!
Kategoria:Miejscowości województwa wileńskiego (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Miasta w okręgu wileńskim
Kategoria:Miejscowości w rejonie trockim
