Triera – Starogrecka Galera
Triera (gr. Τριήρεις triēreis) to starogrecka galera trójrzędowa, która funkcjonowała jako wiosłowiec, a z czasem stała się również żaglowcem. Jej rozwój przypada na połowę VII wieku p.n.e. Triera, będąca bezpośrednią inspiracją dla okrętów rzymskich, charakteryzowała się dużą zwrotnością oraz gabarytami wynoszącymi od 38 do 41 m długości i 3 do 5 m szerokości. Okręt miał zanurzenie do 1,9 m, wyporność 70-90 ton oraz osiągał prędkość do 9 węzłów wiosłami i 12 węzłów z pomocą żagli.
Budowa i Załoga
Załoga triery składała się z:
- 170 wioślarzy
- 13 marynarzy
- Sternika
- Dowódcy (trierarcha) i 4 pomocników
- Muzyka grającego na aulosie
- 10 hoplitów (do 40 w warunkach bojowych)
- 4-5 łuczników
Wioślarze byli podzieleni na trzy rzędy: górny (31), środkowy (27) i dolny (27), co dawało łącznie 85 wioślarzy przy każdej burcie. Wszyscy członkowie załogi byli wolnymi obywatelami, a wioślarze pochodziły z najuboższych warstw społecznych.
Taktyka Walki
Podczas działań bojowych triery stosowały taktykę polegającą na taranowaniu lub abordażu. Wyróżniano trzy podstawowe manewry:
- periplus – atak czołowy na burtę wroga z zamiarem taranowania
- diekplus – frontalne przełamywanie szyku nieprzyjaciela oraz abordaż
- kyklos – defensywna pozycja kołowa
Przed bitwą żagle były zwijane, a maszt składany i chowany pod pokład, gdzie ukrywali się hoplici i strzelcy. Na zewnątrz pozostawali jedynie dowódca, pomocnicy i sternicy.
Zalety Konstrukcyjne
Triery greckie były znacznie niższe od okrętów fenickich czy perskich, co zwiększało ich odporność na boczny wiatr. Dzięki różnicom konstrukcyjnym ich kadłuby lepiej radziły sobie na fali i w zwarciach z innymi okrętami. W sytuacji braku możliwości abordażu lub taranowania, kapitan mógł spróbować techniki polegającej na szybkim zbliżeniu się do burty wroga, aby uszkodzić jego wiosła.
Rekonstrukcja Triery
W 1987 roku, z udziałem zagranicznych badaczy, grecka marynarka wojenna przeprowadziła rekonstrukcję ateńskiej triery.
