Transpiracja: Kluczowy Proces w Życiu Roślin
Transpiracja to proces aktywnego parowania wody z nadziemnych części roślin, który zachodzi przez trzy główne mechanizmy: aparaty szparkowe (transpiracja szparkowa), skórkę (transpiracja kutykularna) oraz przetchlinki (transpiracja przetchlinkowa). Transpiracja szparkowa odpowiada za 75-90% całkowitej transpiracji, podczas gdy transpiracja kutykularna jest marginalna, nie przekraczając kilku procent.
W procesie tym, aż 97% wody zaabsorbowanej przez rośliny traci się przez gutację i transpirację. Kluczowe czynniki wpływające na szybkość transpiracji to:
- wilgotność powietrza (odwrotnie proporcjonalna)
- ciśnienie atmosferyczne (odwrotnie proporcjonalna)
- temperatura (wprost proporcjonalna)
- wielkość powierzchni parującej
- intensywność światła
Transpiracja odgrywa istotną rolę w przewodzeniu wody przez tkanki roślinne, a także pomaga w regulacji temperatury roślin, chroniąc je przed przegrzaniem. Potrzeby wodne rośliny są określane współczynnikiem transpiracji. Ubytek wody z powierzchni roślin jest uzupełniany przez system korzeniowy, który pobiera wodę z gleby.
Rośliny przystosowane do życia w klimacie pustynnym wykształciły mechanizmy ochrony przed utratą wody, takie jak fotosynteza CAM. Dodatkowo, transpiracja może wpływać na formowanie się chmur nad obszarami leśnymi, które określane są mianem silvagenitus przez Międzynarodową Organizację Meteorologiczną.
