Definicja Transcendencji
Transcendencja, wywodząca się z łaciny od słowa transcendens (przekraczający), to termin filozoficzny o wielu znaczeniach. Odnosi się do istnienia czegoś poza umysłem poznającym, a także do bytu absolutnego, który wykracza poza rzeczywistość poznawczą.
Ewolucja pojęcia
Termin ten ma swoje korzenie w kulturze rzymskohellenistycznej i został przekształcony w kontekście chrześcijańskim. Immanuel Kant zreinterpretował transcendencję w swojej filozofii, co przyczyniło się do jej szerszego zrozumienia, w tym w kontekście rytuałów szamańskich w Eurazji.
Transcendentny a Transcendentalny
- Transcendentny – odnosi się do doświadczeń, które wykraczają poza ludzkie poznanie i są nieuchwytne dla podstawowych zmysłów oraz metod naukowych.
- Transcendentalny – dotyczy warunków poznania, które umożliwiają zrozumienie rzeczywistości. W filozofii Kanta odnosi się do apriorycznych form poznania, które wykraczają poza konkretne przedmioty poznania. Umożliwia to stwierdzenie uniwersalnej prawdy, dostępnej dla wszystkich istot poznawczych.
Znaczenie w filozofii Kanta
W kontekście filozofii Kanta, transcendentalność jest kluczowa dla zrozumienia pełnej rzeczywistości. Wskazuje na warunki, które pozwalają na osiągnięcie uniwersalnej prawdy. Jest to wiedza, która może być uznana przez wszystkich poznających, niezależnie od ich kontekstu.
