Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy
Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy (TKE) to międzynarodowa umowa podpisana 29 października 2004 roku w Rzymie przez państwa członkowskie Unii Europejskiej. Mimo podpisania, traktat nie wszedł w życie z powodu braku ratyfikacji przez wszystkie kraje.
Opracowanie i struktura Konstytucji
Projekt Konstytucji został stworzony przez Konwent Unii Europejskiej pod przewodnictwem Valéry’ego Giscard d’Estaing i zatwierdzony przez Radę Europejską 18 czerwca 2004 roku. Konstytucja składała się z czterech części:
- Część I: Podstawowe postanowienia dotyczące Unii (60 artykułów)
- Część II: Karta Praw Podstawowych Unii
- Część III: Polityka i funkcjonowanie Unii (342 artykuły)
- Część IV: Postanowienia ogólne i końcowe
Konstytucja miała na celu uproszczenie i wzmocnienie instytucji Unii oraz nadanie jej osobowości prawnej.
Spory i kontrowersje
W trakcie prac nad traktatem pojawiły się liczne kontrowersje, głównie dotyczące podziału głosów w Radzie Unii, co budziło opór ze strony krajów takich jak Polska i Hiszpania. Obawy dotyczyły także możliwego dążenia do federacji europejskiej oraz zmiany struktury Komisji Europejskiej.
Proces ratyfikacji
Aby traktat wszedł w życie, musiał zostać ratyfikowany przez wszystkie 27 państw członkowskich. Większość krajów ratyfikowała dokument, jednak referenda w Hiszpanii, Francji i Holandii zakończyły się odrzuceniem traktatu, co wstrzymało dalszy proces.
Przebieg referendów
Referenda w Francji i Holandii, przeprowadzone w 2005 roku, skutkowały negatywnymi wynikami dla traktatu. W Francji 54,87% głosujących odrzuciło Konstytucję, co doprowadziło do osłabienia pozycji Francji w Unii. W Holandii 61,6% głosujących również było przeciwnych traktatowi.
Zamrożenie ratyfikacji
Po negatywnych wynikach referendów, ratyfikacja traktatu została wstrzymana. W czerwcu 2006 roku przywódcy Unii uzgodnili, że do końca 2008 roku podejmą decyzje w sprawie dalszych kroków. W wyniku tego, 13 grudnia 2007 roku podpisano traktat lizboński, który miał zastąpić część postanowień traktatu konstytucyjnego.
Podsumowanie
Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy stanowił próbę zreformowania struktury Unii Europejskiej, jednak jego odrzucenie w kluczowych referendach doprowadziło do opracowania nowego traktatu lizbońskiego, który uwzględnił niektóre jego postanowienia.
