Timothy „Tim” Detudamo
Timothy Detudamo (ur. 1870 lub 1871, zm. 11 kwietnia 1953) był nauruańskim politykiem, lingwistą i pastorem, pochodzącym z rodziny wodzów plemiennych.
Życiorys
Detudamo uzyskał wykształcenie dzięki Londyńskiemu Towarzystwu Misyjnemu. W latach 1900–1906 wspólnie z Philipem Delaporte i Jacobem Aroi przetłumaczył Biblię na język nauruański oraz pracował nad słownikiem tego języka. W latach 1914-1918 przebywał w USA, gdzie zdobywał doświadczenie jako tłumacz.
Po powrocie do Nauru próbował założyć konkurencyjny sklep, lecz został na dwa lata osadzony w areszcie domowym. W okresie rządów Daimona pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Rady Wodzów Nauru, a po jego śmierci w 1931 roku objął stanowisko przewodniczącego, które zajmował do 1942 roku.
Podczas japońskiej okupacji Nauru (1942-1943) działał jako „Gubernator Nauruańczyków”. Po deportacji do wysp Chuuk w czerwcu 1943 roku, powrócił na Nauru w 1946 roku, gdzie ponownie objął przewodnictwo Rady Wodzów.
W 1951 roku wdrożono reformy administracyjne, które doprowadziły do powstania Lokalnej Rady Samorządowej Nauru. Detudamo wspólnie z Austinem Bernicke wygrał pierwsze wybory do tej rady i został jej przewodniczącym, pełniąc tę funkcję do swojej śmierci.
Był zwolennikiem reform językowych, mówił w pięciu językach (niemiecki, angielski, gilbertański, marszalski i nauruański) oraz spisał i przetłumaczył na język angielski nauruańskie opowieści i legendy w 1938 roku. Uznawany jest za „ojca narodu i państwa nauruańskiego” obok Hammera DeRoburta.
Detudamo był ojcem Buraro Detudamo i dziadkiem Lagumota Harrisa, byłego członka parlamentu i prezydenta Nauru.
Podsumowanie
Timothy Detudamo był kluczową postacią w historii Nauru, łączącą funkcje polityczne z działalnością na rzecz kultury i języka. Jego wkład w rozwój Nauru i reformy administracyjne pozostaje znaczący do dziś.
