Tikál – Ruiny Miasta Majów
Tikál, znane również jako Tical, to imponujące ruiny miasta Majów położone w Gwatemali, w departamencie Petén, w gminie San Andrés, 30 km na północ od jeziora Petén Itzá. W 1979 roku zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Położenie
Tikál znajduje się w północnej Gwatemali, w regionie Petén, blisko mniejszych ruin Uaxactún.
Nazwa
Nazwa „Tikál” jest tradycyjnym określeniem ruin, które według różnych badaczy może oznaczać „miejsce, gdzie słychać głosy duchów” lub „miejsce odliczania Kʼatun”. Oryginalny glif przedstawia zawiązany tobołek, co interpretowane jest jako symbol czasu.
Historia
Osadnictwo w Tikál datuje się na około 600 rok p.n.e., a pierwsze budowle powstały około 300 roku p.n.e. Miasto, które rozwijało się od III wieku n.e., osiągnęło szczyt swojej potęgi między VII a VIII wiekiem, licząc około 60 tys. mieszkańców. Ostatecznie zostało opuszczone w IX wieku, a ostatnia datowana stela pochodzi z 889 roku.
Prace Archeologiczne
Ruiny zostały odkryte w XVII wieku przez hiszpańskich misjonarzy. Pierwsza naukowa ekspedycja miała miejsce w 1848 roku. Systematyczne wykopaliska prowadzono od lat 50. XX wieku, w tym projekt Uniwersytetu Pensylwanii w latach 1956-1967, który zmapował teren.
Stanowisko Archeologiczne
Na terenie Tikál odkryto sześć wysokich piramid schodkowych, liczne stele i inne budowle. Powierzchnia centrum wynosi 16 km² i obejmuje około 3000 obiektów, w tym:
- 3 akropole
- 5 traktów sacbé
- 9 rezerwuarów
- boisko
- liczne świątynie i pałace
W centrum, przy Wielkim Placu, znajdują się Świątynia I (Świątynia Wielkiego Jaguara) oraz Świątynia II. Akropol Północny i Centralny skrywają liczne budowle oraz malunki.
Zabytki i Kompleksy
W Tikál zlokalizowane są również kompleksy, takie jak:
- Kompleks F – z ruinami kilku świątyń
- Kompleks H – z ruinami wielu budowli
- Kompleks P – z dobrze zachowaną stelą i ołtarzem
Ruch między budowlami ułatwiają drogi procesyjne, takie jak Droga Maudsleya czy Droga Méndeza.
Pod ruiny Tikál mogą kryć się starsze struktury, co czyni to miejsce niezwykle cennym dla archeologów i historyków. Wpisanie na listę UNESCO podkreśla jego znaczenie w dziedzictwie kulturowym ludzkości.
