Theodor W. Adorno
Theodor Ludwig Wiesengrund Adorno (1903-1969) był niemieckim filozofem, socjologiem, teoretykiem muzyki i kompozytorem. Należał do czołowych przedstawicieli szkoły frankfurckiej i był współtwórcą teorii krytycznej. Jego myślenie filozoficzne, szczególnie po 1945 roku, miało istotny wpływ na rozwój teorii krytycznej.
Życie i edukacja
Adorno urodził się we Frankfurcie w rodzinie o różnorodnych tradycjach religijnych. W młodości interesował się muzyką i filozofią, uczęszczając do Kaiser-Wilhelm-Gymnasium, które ukończył w wieku 17 lat. Studiował na Uniwersytecie we Frankfurcie, gdzie uzyskał doktorat w 1924 roku, pisząc pracę na temat Husserla.
Kariera akademicka
Po studiach Adorno zajmował się krytyką muzyczną, jednak z czasem skupił się na nauczaniu i refleksji społecznej. W 1933 roku, po dojściu nazistów do władzy, stracił prawo do nauczania. W 1938 roku dołączył do Institut für Sozialforschung, gdzie współpracował z Maxem Horkheimerem.
Emigracja i prace w USA
W 1934 roku Adorno wyemigrował do Anglii, a następnie do Stanów Zjednoczonych, gdzie osiedlił się w Nowym Jorku. Tam związał się z Institute for Social Research i pracował nad wpływem mediów na społeczeństwo. W 1947 roku opublikował książkę „Dialektyka Oświecenia”, w której analizował wpływ Oświecenia na współczesną cywilizację.
Krytyka kultury masowej
Adorno definiował kulturę masową jako „przemysł kulturalny”, który niszczy autentyczną kulturę i ogranicza prawdziwą ekspresję artystyczną. W jego opinii, kultura ta była narzędziem kontroli społecznej w rękach autorytarnych systemów.
Kontrowersje i krytyka
Adorno spotkał się z krytyką ze strony różnych środowisk intelektualnych, w tym marksistów i neopozytywistów, którzy zarzucali mu niejasność w jego pismach oraz odrzucenie politycznych celów myśli marksistowskiej.
Wybrane prace
- Minima Moralia (1950)
- Dialektyka Oświecenia (1947)
- Teoria estetyczna (1970)
Podsumowanie
Adorno był kluczową postacią w teorii krytycznej, łączącą filozofię, socjologię i muzykologię. Jego prace kontynuują wpływ na współczesne dyskusje o kulturze i społeczeństwie.
