Tężec – Informacje podstawowe
Tężec jest ostrą chorobą zakaźną, wywołaną przez bakterię Clostridium tetani. Choroba ta jest szczególnie niebezpieczna dla ludzi, ale nie jest zaraźliwa. Tężec występuje na całym świecie, a najbardziej narażone na zakażenie są konie. W krajach rozwiniętych przypadki tężca są rzadkie.
Etiologia
Chorobę wywołuje Gram-dodatnia, beztlenowa laseczka tężca, która wytwarza przetrwalniki obecne w glebie.
Źródła zakażenia i objawy
Wniknięcie przetrwalników do organizmu zwykle następuje przez rany. Tężec może przybierać różne formy:
- Uogólniona: Skurcze mięśni, szczękościsk, opistotonus, zaburzenia autonomiczne. To najczęstsza forma.
- Miejscowa: Skurcze w okolicy rany, mogą prowadzić do tężca uogólnionego.
- Noworodkowa: Dzieci, które nie otrzymały przeciwciał od matki, mogą cierpieć na bolesne skurcze mięśni. Śmiertelność sięga 90% w przypadku braku pomocy medycznej.
Diagnostyka
Rozpoznanie tężca opiera się na charakterystycznych objawach oraz wywiadzie chorobowym związanym z urazem.
Leczenie
Zwierzęta
Leczenie tężca u przeżuwaczy i świń jest mało skuteczne, w związku z czym najczęściej są one poddawane ubojowi. U koni śmiertelność przekracza 50%.
Człowiek
Leczenie obejmuje oczyszczenie rany oraz podanie antytoksyny przeciwtężcowej. Wymaga hospitalizacji na oddziałach intensywnej opieki medycznej.
Profilaktyka
Zapobieganie tężcowi dzieli się na dwa obszary:
- Uodpornienie czynne poprzez szczepienia dla osób zdrowych.
- Uodpornienie czynno-bierne dla osób narażonych na zakażenie.
Szczepienia są obowiązkowe i bezpłatne. Program szczepień składa się z czterech dawek podawanych w okresie niemowlęcym oraz przypominających co 10 lat dla dorosłych.
Podsumowanie
Tężec jest poważną chorobą, której można zapobiegać dzięki skutecznym szczepieniom. W przypadku urazów należy zwrócić uwagę na stan szczepień, aby uniknąć zakażenia.
