Terytorium stowarzyszone
Terytorium stowarzyszone, znane również jako autonomiczne terytorium stowarzyszone czy państwo stowarzyszone, to jednostka terytorialna o znacznym lub pełnym stopniu autonomii, która pozostaje w relacji podległości wobec suwerennego państwa.
Definicje i różnice
Według M. Sobczyńskiego, termin „państwo stowarzyszone” może być stosowany do opisania terytoriów zależnych, jednak niektórzy badacze zastrzegają, że termin „państwo” dotyczy wyłącznie jednostek suwerennych. W związku z tym, istnieje potrzeba rozróżnienia dwóch typów jednostek politycznych:
- Stowarzyszenie państw w pełni suwerennych
- Stowarzyszenie z państwem suwerennym terytoriów niesuwerennych
Przykłady terytoriów stowarzyszonych
Jednym z przykładów terytoriów stowarzyszonych jest Nowa Kaledonia, która w 2018 roku odbyła referendum, w którym mieszkańcy opowiedzieli się za pozostaniem w związku z Francją. Kolejne referenda w 2020 i 2021 roku również potwierdziły jej status, chociaż ostatnie z nich zostało zbojkotowane przez rodzimych Kanaków.
Podobny model funkcjonował w relacji Wielkiej Brytanii z koloniami na Karaibach. Od 1967 roku Brytyjczycy nadawali tym terytoriom autonomię, tworząc wolne państwa stowarzyszone (Free Associated State), do których należą:
- Antigua i Barbuda
- Dominika
- Grenada
- Saint Lucia
- Saint Christopher-Nevis-Anguilla
- Saint Vincent
Te państwa, związane z byłą metropolią kolonialną poprzez Associated Statehood Act, obecnie są w pełni suwerenne.
