Termometr rtęciowy
Termometr rtęciowy to cieczowy przyrząd pomiarowy wykorzystujący rtęć do mierzenia temperatury. Jego konstrukcja umożliwia pomiar wartości minimalnej lub maksymalnej w danym okresie. Ze względu na szkodliwość rtęci dla zdrowia, Parlament Europejski rekomenduje rezygnację z użycia tych termometrów w medycynie.
Historia
W 1582 roku Galileusz skonstruował pierwszy przyrząd do pomiaru temperatury, nazwany termoskopem. Jego działanie opierało się na zmianie poziomu wody w rurce w zależności od temperatury, ale również reagował na zmiany ciśnienia. W XVII wieku Ferdynand II z Toskanii udoskonalił ten przyrząd, odizolowując rurkę od otoczenia.
Termometr rtęciowy, przypominający współczesne urządzenia, został opracowany na początku XVIII wieku przez Daniela Gabriela Fahrenheita. Wykorzystuje zasadę rozszerzalności cieczy w zależności od temperatury. Zbudowany jest z wąskiej rurki ze zbiorniczkiem na ciecz, gdzie rtęć rozszerza się i przemieszcza w górę rurki. Fahrenheit wprowadził też własną skalę pomiaru temperatury, która była popularna do czasu wprowadzenia skali Celsjusza przez Andersa Celsiusa w 1742 roku.
W 1866 roku Thomas Clifford Allbutt stworzył nowoczesny medyczny termometr rtęciowy, który był mniejszy i umożliwiał szybszy pomiar temperatury.
Inne ciecze
W odpowiedzi na wycofanie rtęci z użycia, w termometrach cieczowych zaczęto stosować inne substancje. Cieczy używanych w tych przyrządach wymaga się, aby miały niską temperaturę krzepnięcia, wysoką temperaturę wrzenia oraz dużą liniową rozszerzalność cieplną. Najczęściej stosowanym zamiennikiem jest izopropanol. Na rynku dostępne są także termometry medyczne z galinstanem, stopem metali, który topnieje w temperaturze około -20°C.