Rozwój psychoseksualny
Rozwój psychoseksualny dziecka obejmuje różne fazy, z których każda koncentruje się na innych sferach erogennych. Popędy związane z tymi sferami nazywane są popędami cząstkowymi. Fazy te prowadzą do uwolnienia lub fiksacji libidynalnej, a życie seksualne można podzielić na seksualność pregenitalną i genitalną. Celem rozwoju jest zintegrowanie popędów z funkcją rozmnażania.
Fazy rozwoju psychoseksualnego
- Faza narcyzmu pierwotnego: Noworodek kieruje popędy na siebie, a następnie przechodzi do zaspokajania potrzeb poprzez obiekty.
- Faza oralna: Dziecko czerpie przyjemność z sfery oralnej, a relację z obiektem nawiązuje przez inkorporację.
- Faza analna: Dziecko czerpie przyjemność z kontroli nad wydaleniem, co prowadzi do skrajności między dawaniem a zatrzymywaniem.
- Faza falliczna: Dominacja narządów płciowych i pojawienie się lęku kastracyjnego oraz kompleksu Edypa.
- Faza genitalna: Rozwój seksualności związanej z narządami rozrodczymi i celami reprodukcyjnymi.
Struktura aparatu psychicznego
Freud wyróżniał dwa modele struktury aparatu psychicznego: teorię topograficzną i teorię strukturalną. W teorii topograficznej wyróżniał nieświadomość, przedświadomość oraz świadomość. Nieświadomość zawiera myśli i wyobrażenia, które zostały wyparte, natomiast przedświadomość to myśli, które mogą stać się świadome.
W teorii strukturalnej Freud wyodrębnił trzy instancje: Id (popędy), Ego (pośredniczy między Id a rzeczywistością) oraz Superego (zasady moralne). Ego zarządza popędami i dąży do ich zaspokojenia w sposób akceptowalny społecznie.
Powstawanie zaburzeń psychicznych
- Nerwice: Powstają w wyniku konfliktu między Ego a Id, gdzie ego odmawia zaspokojenia popędów, co prowadzi do objawów nerwicowych.
- Perwersje i psychopatie: W przypadku perwersji popędy cząstkowe nie ulegają organizacji w popęd genitalny. Psychopatia związana jest z brakiem rozwoju Superego.
- Psychozy: Konflikt między Ego a rzeczywistością prowadzi do odrzucenia rzeczywistości i powstania „dziury”, co skutkuje urojeniami czy halucynacjami.
Psychoanaliza a seksualność
Seksualność według Freuda obejmuje dążenie do przyjemności i jest szersza niż potoczne rozumienie. Popędy seksualne są złożone, a ich normalne połączenie prowadzi do zdrowej seksualności. Fiksacje mogą prowadzić do perwersji.
Marzenia senne i czynności pomyłkowe
Sen według Freuda jest spełnieniem życzenia, a w czasie snu nieświadome myśli mogą ujawniać się. Proces tworzenia snu dzieli się na opracowanie pierwotne i wtórne. Czynności pomyłkowe również odzwierciedlają nieświadome myśli i pragnienia.
