Temperatura powietrza
Temperatura powietrza jest kluczowym elementem meteorologicznym, który określa stan cieplny atmosfery. Dane o temperaturze zbierane są przez stacje meteorologiczne, które dokonują pomiarów na wysokości 2 m nad gruntem. Pomiar przeprowadza się za pomocą termometrów, które są chronione przed bezpośrednim promieniowaniem słonecznym.
Pomiar temperatury
Temperatura powietrza jest mierzona przy użyciu dwóch rodzajów termometrów: maksymalnego i minimalnego. Wyniki pomiarów podawane są w stopniach Celsjusza (°C), Fahrenheita (°F) lub kelwinach (K). Różnica między najwyższą a najniższą temperaturą w danym okresie nazywana jest amplitudą temperatury powietrza.
Czynniki wpływające na rozkład temperatury
Rozkład temperatury na Ziemi zależy od wielu czynników, w tym:
- szerokość geograficzna (kąt wysokości Słońca)
- wysokość bezwzględna (każde 100 m wyżej powoduje spadek temperatury o 0,6-1,0 °C)
- rodzaj podłoża (woda czy ląd; ciemne podłoże nagrzewa się szybciej)
- rozmieszczenie lądów i oceanów
- prądy morskie
- układ form ukształtowania powierzchni względem promieni słonecznych i wiatrów
- cyrkulacja powietrza
- zachmurzenie
- szata roślinna (cień)
Amplituda temperatury
Amplituda temperatury może być dobowa lub roczna i jest charakterystyczna dla określonych miejsc na Ziemi. Średnia roczna amplituda temperatury jest istotnym kryterium przy wyróżnianiu stref klimatów kontynentalnego i oceanicznego. Ponadto, temperatura przy gruncie mierzona jest na wysokości 5 cm.