Teleskop zwierciadlany
Teleskop zwierciadlany, znany również jako teleskop lustrzany lub reflektor, to instrument optyczny, który używa zwierciadeł zamiast soczewek do skupiania światła.
Historia
W XVII wieku lunety borykały się z problemem aberracji chromatycznej i sferycznej. Początkowe konstrukcje, takie jak lunety długaogiskowe, miały ograniczenia w użyciu. W połowie XVII wieku zrodził się pomysł wykorzystania zwierciadła wklęsłego, które eliminuje aberrację chromatyczną. James Gregory zaprojektował jeden z pierwszych teleskopów zwierciadlanego, ale to Isaac Newton zbudował pierwszy działający model około 1670 roku. Do połowy XIX wieku zwierciadła były wykonywane z brązu, a później zastąpiono je szklanymi ze srebrnym powleczeniem, co znacznie poprawiło ich właściwości optyczne.
Rodzaje teleskopów zwierciadlanych
- Teleskop Newtona – charakteryzuje się wklęsłym zwierciadłem głównym i płaskim zwierciadłem wtórnym, które wyprowadza światło z boku. Jest popularny wśród amatorów astronomii.
- Teleskop Gregory’ego – posiada dwa wklęsłe zwierciadła (paraboloidalne i elipsoidalne), oferując proste obrazy, ale o większej długości tubusu.
- Teleskop Cassegraina – ma wypukłe zwierciadło wtórne, co pozwala na skrócenie tubusu. Jest to najczęściej stosowany typ w średnich i dużych teleskopach.
- Teleskop Ritcheya–Chrétiena – eliminuje komę dzięki zastosowaniu zwierciadeł hiperboloidalnych, co czyni go popularnym w zastosowaniach profesjonalnych.
- Teleskop Dall-Kirkham – wykorzystuje elipsoidalne i sferyczne zwierciadła, często z korekcyjnymi soczewkami.
- Teleskop Nasmytha i Coude – posiada dodatkowe zwierciadło do wyprowadzenia światła z tubusu, co umożliwia różne konfiguracje optyczne.
- Teleskop Schmidta – ma sferyczne zwierciadło główne i szklaną płytę korekcyjną, co pozwala na eliminację aberracji sferycznej.
- Teleskop Maksutowa – wykorzystuje wklęsło-wypukły menisk korekcyjny, popularny w teleobiektywach.
- Teleskop z płynnym zwierciadłem – używa cieczy jako powierzchni odbijającej, co pozwala na obniżenie kosztów, ale ogranicza jego ruchliwość.
Współczesne teleskopy
Współczesne duże teleskopy, takie jak teleskopy Kecka czy Gran Telescopio Canarias, często mają mozaikowe zwierciadła złożone z wielu segmentów. Planowane są dalsze rozwinięcia, takie jak europejski teleskop ELT o średnicy 39,3 m.
