Koncepcja teatru monumentalnego
Koncepcja teatru monumentalnego, zainspirowana ideami Adama Mickiewicza, została dostrzegnięta przez Leona Schillera w 1909 roku. Schiller zauważył kontynuację tej myśli u Stanisława Wyspiańskiego, który w swoich dziełach podkreślał ogromne możliwości teatru, określając go jako „Teatr Ogromny”.
W 1843 roku Mickiewicz postulował stworzenie teatru, który miałby być przeciwieństwem mieszczańskich salonów. Jego wizja zakładała, że teatr monumentalny będzie dostępny dla wszystkich warstw społecznych, z myślą o masowej widowni. Miał być zreformowany dzięki nowoczesnej scenografii i oświetleniu, a także przeniesiony z tradycyjnych budowli teatralnych. Wyspiański planował budowę amfiteatru na Wawelu, by zrealizować tę koncepcję.
Teatr monumentalny w latach międzywojennych wprowadzał nowatorskie tendencje, kładąc nacisk na polityczne i społeczne zadania sztuki teatralnej. Repertuar miał być przemyślany i wybitny, mający na celu pokrzepienie serc widzów. Stanowił on ważne osiągnięcie polskiego teatru w tym okresie.
Spektakle zaliczane do teatru monumentalnego
- Krakowiacy i górale
- Achilles
- Dziady
- Nie-Boska komedia
- Kordian
- Samuel Zborowski
- Sen srebrny Salomei
- Ksiądz Marek
- Kniaź Patiomkin
- Róża
- Odprawa posłów greckich
Koncepcja teatru monumentalnego była zatem przełomowym osiągnięciem, które wpłynęło na rozwój polskiego teatru i jego rolę w społeczeństwie.
