Tartrazyna
Tartrazyna (żółcień spożywcza 5, E102) to organiczny związek chemiczny będący cytrynowożółtym barwnikiem azowym, szeroko stosowany w przemyśle spożywczym. Otrzymany po raz pierwszy w 1884 roku przez J.H. Zieglera i M. Lochera, jest to pierwszy pigment pirazolonowy. Tartrazyna jest dopuszczona do użytku przez amerykańską agencję FDA, chociaż w niektórych krajach jej stosowanie jest zabronione. Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 7,5 mg/kg masy ciała.
Otrzymywanie
Tartrazynę można uzyskać poprzez:
- Kondensację dwóch cząsteczek kwasu 4-hydrazynylobenzenosulfonowego z jedną cząsteczką innego kwasu.
- Kondensację jednej cząsteczki kwasu 4-hydrazynylobenzenosulfonowego z jedną cząsteczką innego kwasu oraz sprzęganie produktu tej reakcji z kwasem 4-(chlorodiazenylo)benzenosulfonowym.
Zastosowanie
Przemysł spożywczy
Tartrazyna jest wykorzystywana do barwienia różnych produktów spożywczych, w tym:
- Napojów i zup
- Polew do deserów
- Wyrobów cukierniczych
- Groszku i kukurydzy konserwowej
- Krakersów serowych
- Likierów owocowych
- Dżemów, miodu sztucznego i musztardy
Inne zastosowania
Oprócz przemysłu spożywczego, tartrazyna znajduje się również w niektórych kosmetykach oraz jest stosowana jako barwnik do wełny, jedwabiu, papieru i laków w poligrafii.
Działanie niepożądane
Tartrazyna może powodować różne efekty uboczne, w tym:
- Uwalnianie histaminy, co może nasilać objawy astmy.
- Reakcje alergiczne, takie jak pokrzywka czy zapalenie skóry.
- Problemy z koncentracją i objawy depresji.
- Trudności w nauce u dzieci, a także potencjalne wystąpienie syndromu ADHD.
Nie została zaklasyfikowana przez IARC jako czynnik rakotwórczy dla ludzi.
Uwagi
Tartrazyna jest substancją kontrowersyjną, a jej stosowanie wymaga ostrożności, zwłaszcza u osób z alergiami lub nietolerancjami pokarmowymi.
