O mieście Tarnów
Tarnów to miasto w Polsce, w województwie małopolskim, leżące w obszarze aglomeracji tarnowskiej, z siedzibą powiatu tarnowskiego. Lokowane w 1330 roku przez Spycimira Leliwitę, miasto ma powierzchnię 72,38 km² i liczy około 100 tysięcy mieszkańców. Tarnów jest ważnym ośrodkiem turystycznym, kulturalnym i gospodarczym, leżącym przy autostradzie A4 oraz linii kolejowej E 30.
Toponimia
Nazwa Tarnowa wywodzi się od prasłowiańskiego słowa oznaczającego „cierń” lub „tarninę”, co wskazuje na obszar porośnięty kolczastą roślinnością.
Historia
Średniowiecze
Gród słowiański na Górze św. Marcina istniał w IX wieku. Miasto powstało na terenie wsi Tarnów Wielki, lokowane przez Spycimira Leliwitę w 1330 roku na prawie magdeburskim. Tarnów stał się jednym z największych miast prywatnych w Królestwie Polskim.
XVI wiek
W XVI wieku Tarnów zyskał na znaczeniu dzięki inwestycjom w infrastrukturę, w tym budowie fortyfikacji oraz kościołów. Miasto stało się ważnym ośrodkiem handlowym.
Okres zaborów
W 1772 roku Tarnów znalazł się pod zaborem austriackim. W XIX wieku nastąpił rozwój przemysłu i infrastruktury, w tym budowa linii kolejowej.
Okres II Rzeczypospolitej
Po 1918 roku Tarnów stał się ważnym ośrodkiem militarnym i kulturalnym. Powstały nowe instytucje, a miasto rozwijało się gospodarczo.
Okupacja niemiecka
W czasie II wojny światowej Tarnów był miejscem brutalnych represji, w tym zagłady Żydów. Po wojnie miasto wymagało odbudowy i przekształcenia.
Demografia
Na koniec 2022 roku Tarnów liczył 101 500 mieszkańców. W ostatnich latach obserwuje się spadek liczby ludności, co jest wynikiem ujemnego przyrostu naturalnego i migracji.
Zabytki
W Tarnowie znajduje się wiele zabytków, w tym:
- ruiny zamku Tarnowskich
- ratusz miejski
- bazylika katedralna Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
- Stary Cmentarz
Gospodarka
Gospodarka Tarnowa opiera się na przemyśle chemicznym i elektromaszynowym, z ważnymi firmami takimi jak Grupa Azoty oraz Zakłady Mechaniczne Tarnów.
Transport
Tarnów ma dobrze rozwiniętą sieć transportową z autostradą A4, drogami krajowymi oraz połączeniami kolejowymi. Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne obsługuje 19 linii autobusowych.
Edukacja
W Tarnowie działa wiele placówek edukacyjnych, w tym publiczne i niepubliczne przedszkola oraz szkoły. W 2021 roku w mieście kształciło się 5,4 tys. studentów.
Kultura i sport
Tarnów to również ośrodek kultury, z teatrem, muzeami oraz licznymi stowarzyszeniami. Miasto znane jest z tradycji sportowych, szczególnie w żużlu i piłce nożnej.
Podsumowanie
Tarnów to miasto z bogatą historią, dynamicznie rozwijające się, z wieloma zabytkami i silnym przemysłem. Mimo problemów demograficznych, Tarnów pozostaje ważnym ośrodkiem w Małopolsce.
