Reklama
Dzisiaj jest 10 stycznia 2025 r.
Chcę dodać własny artykuł
Reklama
Reklama
Reklama

Tanach

Tanach

Tanach (hebr. תנ״ך) to akronim oznaczający Biblię hebrajską, składający się z trzech części: Tora (Prawo), Newiim (Prorocy) oraz Ketuwim (Pisma). Jest to święta księga judaizmu, której teksty pochodzą z okresu od 1400/1200 do 400 roku p.n.e. lub 900/800 do 165 roku p.n.e.

Reklama

Kanon Tanachu

Kanon Biblii hebrajskiej składa się z 24 ksiąg, ustalony prawdopodobnie przez Ezdrasza oraz uczonych w czasie Drugiej Świątyni. Współczesne badania wskazują na synod w Jawne około 100 roku n.e., gdzie potwierdzono przynależność niektórych ksiąg. Kluczową postacią w tym procesie był Akiba ben Josef.

  • Prawo – Tora (Pięcioksiąg Mojżesza):
    • Księga Rodzaju
    • Księga Wyjścia
    • Księga Kapłańska
    • Księga Liczb
    • Księga Powtórzonego Prawa
  • Prorocy – Newiim:
    • Prorocy Dawniejsi:
      • Księga Jozuego
      • Księga Sędziów
      • Księgi Samuela (1 i 2)
      • Księgi Królów (1 i 2)
    • Prorocy Późniejsi:
      • Księga Izajasza
      • Księga Jeremiasza
      • Księga Ezechiela
      • Dwunastu Proroków Mniejszych
  • Pisma – Ketuwim:
    • Księga Psalmów
    • Księga Przysłów
    • Księga Hioba
    • Pieśń nad pieśniami
    • Księga Rut
    • Lamentacje Jeremiasza
    • Księga Koheleta
    • Księga Estery
    • Księga Daniela
    • Księgi Ezdrasza i Nehemiasza
    • Księgi Kronik (1 i 2)

Ze względu na 24 księgi, Tanach bywa także nazywany Esrim we-Arba (Dwadzieścia Cztery). Księgi od Pieśni nad pieśniami do Księgi Estery nazywane są hamesz megilot (pięć zwojów) i są odczytywane podczas ważnych świąt żydowskich.

Reklama

Wydania drukowane

Najważniejsze wydania drukowane Biblii hebrajskiej obejmują:

  • editio princeps (Soncino, 1488)
  • Poliglota kompluteńska (Alcalá, 1514–1517)
  • Biblia Rabiniczna „pierwsza” (Wenecja, 1516–1517)
  • Biblia Rabiniczna „druga” (Wenecja, 1524–1525)
  • Biblia Hebraica (1906, 1909, 1937, Rudolf Kittel)
  • Biblia Hebraica Stuttgartensia (1977)
  • Mikraot Gedolot – współczesne żydowskie wydania

Uwagi

Tanach jest fundamentalnym tekstem w judaizmie, który ma znaczenie zarówno religijne, jak i kulturowe.

Reklama

Linki zewnętrzne

  • [https://www.rep.routledge.com/articles/thematic/bible-hebrew/v-1 Bible, Hebrew], Routledge Encyclopedia of Philosophy, dostęp 2023-05-12.
Reklama