Tadeusz Jan Kowalski – Życiorys i Działalność
Tadeusz Jan Kowalski (1889–1948) był polskim orientalista, specjalizującym się w turkologii, arabistyce i iranistyce. Urodził się we Francji, a większość życia spędził w Krakowie. Po ukończeniu gimnazjum w Krakowie, studiował arabistykę w Wiedniu, gdzie uzyskał doktorat. Habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1914 roku, a od 1919 roku był profesorem nadzwyczajnym Katedry Filologii Orientalnej.
W czasie II wojny światowej został aresztowany w ramach Sonderaktion Krakau i więziony w obozie Sachsenhausen. Po wojnie powrócił do pracy akademickiej, prowadząc wykłady z historii literatury oraz języka arabskiego i perskiego.
Kontakty z Turcją i Działalność Naukowa
Kowalski był pionierem w badaniach nad dialektologią anatolijskoturecką. Po wojnie otrzymał propozycję przeniesienia się do Turcji, jednak obawiał się, że może zostać uznany za zdrajcę. Nie chciał także porzucić swojej bogatej biblioteki turkologicznej w Krakowie.
Aktywność w Polskiej Akademii Umiejętności
Kowalski był aktywnym członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, gdzie pełnił różne funkcje, w tym sekretarza generalnego. Przyczynił się do wznowienia działalności akademii po wojnie i redagował periodyk „Prace Komisji Orientalistycznej PAU”. Był także członkiem wielu towarzystw naukowych w Polsce i za granicą.
Zakres Zainteresowań i Publikacje
Jako jeden z najwszechstronniejszych polskich orientalistów, Kowalski badał języki, literaturę oraz folklor turecki, arabski i perski. Wspólnie z Józefem Widajewiczem przygotował krytyczne wydanie „Relacji Ibrahima ibn Jakuba”. Jego dorobek to około 200 prac, w tym:
- Ze studiów nad formą poezji ludów tureckich (1921)
- Arabowie i Turcy w świetle źródeł (1923)
- Turcja powojenna (1925)
- W sprawie zapożyczeń tureckich w języku polskim (1928)
- Na szlakach islamu (1935)
- Próba charakterystyki twórczości arabskiej (1933)
Rodzina i Dziedzictwo
Żoną Kowalskiego była Zofia, a jego dzieci, Kazimierz i Anna, również osiągnęli sukcesy w swoich dziedzinach naukowych. Tadeusz Kowalski zmarł w 1948 roku i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Bibliografia
- Majkowska, R. (red.): Tadeusz Kowalski 1889–1948, Kraków 1999.
- Biogramy uczonych polskich, Ossolineum, Wrocław 1984.
- Dziurzyńska, E. et al. (ed.): Korespondencja Tadeusza Kowalskiego z Janem Rypką i Bedřichem Hroznym, Kraków 2007.
