Sztuka sumeryjska
Sztuka sumeryjska, rozwijająca się w południowej Mezopotamii od IV do końca III tysiąclecia p.n.e., była integralnym elementem kultury Sumerów. Jej dziedzictwo przetrwało w formie tradycji i technik kontynuowanych przez ich spadkobierców.
Funkcje sztuki sumeryjskiej
Sztuka Sumerów miała trzy główne funkcje:
- Kultowa – związana z rytuałami, łącząca światy żywych, umarłych i bogów.
- Pragmatyczna – obejmująca przedmioty codziennego użytku.
- Memorialna – przypominająca o przodkach.
Nie skupiała się na estetyce w dzisiejszym rozumieniu piękna.
Rys historyczny
W VII tysiącleciu p.n.e. Mezopotamia była zamieszkana przez łowców i zbieraczy. Z czasem, wraz z rozwojem rolnictwa, zaczęto osiedlać się w dolinie Tygrysu i Eufratu, co doprowadziło do powstania wczesnych form sztuki. Sumerowie przybyli do Dolnej Mezopotamii w IV tysiącleciu p.n.e., wprowadzając nowe formy organizacji społecznej i kulturowej. W III tysiącleciu p.n.e. nastąpiło zjednoczenie z państwami akadyjskimi pod rządami Sargona Wielkiego.
Ceramika
Ceramika sumeryjska, datowana na koniec IV tysiąclecia p.n.e., charakteryzowała się geometrycznymi wzorami i ornamentami przedstawiającymi zwierzęta oraz świątynie. W III tysiącleciu p.n.e. pojawiły się ceramiczne reliefy przedstawiające wydarzenia.
Architektura sumeryjska
Budynki mieszkalne wznoszono z trzciny i gliny, a później z cegły. Rozwój techniki budowlanej przyczynił się do powstania miast o różnorodnej architekturze. Pałace i świątynie były centralnymi elementami miast, a ich konstrukcja często opierała się na cegle suszonej i wypalanej.
Rzeźba i płaskorzeźba
Rzeźby sumeryjskie koncentrowały się na przedstawieniu twarzy, zwłaszcza oczu, i zazwyczaj nie miały indywidualnych cech. Płaskorzeźby ukazywały postacie w charakterystycznych układach pasowych. Szczególnym przykładem sztuki sumeryjskiej jest Sztandar z Ur, mozaika przedstawiająca wojny i uczty.
Podsumowanie
Sztuka sumeryjska była różnorodna i funkcjonalna, odzwierciedlając życie społeczne oraz religijne mieszkańców Mezopotamii. Jej osiągnięcia w ceramice, architekturze i rzeźbie miały istotny wpływ na późniejsze kultury regionu.