Sztuka Starożytnej Mezopotamii
Sztuka starożytnej Mezopotamii rozwinęła się na obszarze położonym w dorzeczu Tygrysu i Eufratu, od VI tysiąclecia p.n.e. do VI wieku p.n.e. Region ten był świadkiem powstawania wielu cywilizacji, w tym Sumeru, Akadu, Asyrii i Babilonii, których sztuka można podzielić na:
- sztukę sumeryjską i akadyjską
- sztukę babilońską
- sztukę asyryjską
Odkrywanie Mezopotamii
Mezopotamia była znana już w czasach biblijnych, a pierwsze naukowe badania rozpoczęły się w XVIII wieku. W 1786 roku w Europie pojawił się pierwszy znany zabytek, kudurru. W XIX wieku rozpoczęto wykopaliska, które ujawniły wiele artefaktów sztuki asyryjskiej i babilońskiej. W tym czasie odkryto Dur-Szarrukin, Niniwę i Kalhu.
W drugiej połowie XIX wieku, dzięki odczytaniu pisma klinowego, identyfikacja zabytków stała się łatwiejsza. Niemieccy archeolodzy wprowadzili metodyczne podejście do badań, co ograniczyło rabunkowy charakter wykopalisk. Po II wojnie światowej badania kultury Mezopotamii stały się bardziej zrównoważone i nie były już jedynie związane z poszukiwaniem korzeni biblijnych.
Rys Historyczny
Akadyjczycy przyswoili sobie kulturę sumerską, a w wyniku centralizacji władzy ich król wyznaczał namiestników w miastach. Po najazdach Gutejów w XXIII wieku p.n.e. lokalni książęta, tacy jak Gudea i Utuhengal, skupili się na renesansie sumeryjskim, zwalczając najeźdźców.
Na przełomie XXI i XX wieku Mezopotamia doświadczyła najazdu Amorytów, co doprowadziło do decentralizacji władzy i wzrostu znaczenia miast Isin i Larsa. W tym okresie na północy zaczęły wyrastać nowe potęgi, takie jak Babilon, Mari i Asyria.
Bibliografia
- Gawlikowska K., Sztuka Mezopotamii, Warszawa 1975.
