Sztuka scytyjska

Sztuka Scytyjska

Sztuka scytyjska rozwijała się od VII do III wieku p.n.e. na obszarach zamieszkanych przez koczownicze plemiona Scytów, obejmując tereny od Syberii po Śląsk i Łużyce. Wzrost wpływów sztuki greckiej nastąpił wraz z kolonizacją grecką nad Morzem Czarnym. Wiele zabytków pochodzi z kurhanów królewskich i arystokratycznych.

Kurhany i odkrycia archeologiczne

Budowa kurhanów była zróżnicowana. W dolinie Kubania odkryto kurhany Keremelskie i Ulskie z drewnianymi komorami grobowymi, natomiast na Krymie występowały grobowce kamienne. Większość znalezisk została obrabowana, a cenne przedmioty, takie jak wyroby rzemieślnicze, odkryto głównie w XVIII wieku w Ermitażu.

Złoty grzebień z kurhanu Sołocha – datowany na V-IV wiek p.n.e., przedstawia walczących wojowników.
Srebrne naczynie z kurhanu Czestych – datowane na IV wiek p.n.e., z płaskorzeźbą wojowników w scytyjskich strojach.

Styl animalistyczny

Wyróżniające się wytwory sztuki scytyjskiej to dzieła w stylu animalistycznym, które zdobiły broń i końską uprzęż. Najczęściej przedstawiano wizerunki drapieżnych zwierząt, takich jak lwy i orły. Najstarsze znaleziska datowane są na koniec VII wieku p.n.e., a do VI wieku p.n.e. przyjmowały formy realistyczne.

Przykłady znalezisk:

Złoty jeleń – datowany na VI wiek p.n.e., przedstawiony w skoku, zdobił prawdopodobnie tarczę.
Relief króla Skilura i jego syna Palaka – nieliczne zachowane rzeźby.

Sztuka Scytyjsko-Syberyjska

Na terenie południowej Syberii odnaleziono dzieła sztuki scytyjsko-syberyjskiej, które charakteryzują się większą różnorodnością. Znalezione przedmioty wykonano z różnych materiałów, a klimat sprzyjał ich zachowaniu. Prace te łączono z innymi koczowniczymi plemionami, takimi jak Sacy.

Wpływ na inne kultury

W III wieku p.n.e. Sarmaci wyparli Scytów, przyjmując wiele elementów ich sztuki, co doprowadziło do powstania sztuki sarmackiej. Niektóre cechy sztuki scytyjskiej miały wpływ na sztukę przedromańską Europy Zachodniej.

Charakterystycznym elementem ubioru Scytów była szpiczasta czapka, która zyskała popularność w średniowieczu.