„`html
Szpetal Górny – Informacje ogólne
Szpetal Górny to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Fabianki. Miejscowość graniczy z Włocławkiem. W latach 1973–1975 była siedzibą gminy Szpetal Górny, a następnie do 1998 roku należała do województwa włocławskiego. Według danych z 31 marca 2021 roku, liczyła 2459 mieszkańców.
Dawne nazwy
- Szpital
- Spetal
- Spethal
- Szpetal (obecna)
Historia
W 1240 roku, z fundacji Boguszy z rodu Doliwów, powstał w Szpetalu klasztor cysterski i szpital. W XIV wieku ziemia dobrzyńska, w której leżały osady Szpetal Dolny i Górny, była wielokrotnie zdobywana przez Krzyżaków, a następnie wracała do Polski. W XVI wieku pierwszym właścicielem Szpetala Górnego był Stanisław Chodorąski, który posiadał murowany dwór obronny.
W XVIII wieku dobra te przeszły w ręce Kazimierza Rutkowskiego, a później jego potomków. W 1806 roku zbudowano kościół, a w XIX wieku majątek przeszedł w ręce kolejnych dziedziców. W czasie II wojny światowej majątek został zarekwirowany przez Niemców, a po wojnie rozparcelowany.
Zabytki
W rejestrze zabytków NID znajdują się:
- Kościół parafialny pw. św. Józefa (1808-1809) z kostnicą i ogrodzeniem.
- Zespół dworski z połowy XIX wieku, obejmujący dwór obronny, park, stajnię z wozownią oraz budynek inwentarski (1885).
Wspólnoty wyznaniowe
- Kościół rzymskokatolicki – parafia św. Józefa
- Świadkowie Jehowy – zbór Szpetal Górny (Sala Królestwa ul. Świerkowa 5A)
Osoby związane z Szpetalem
- Józef Turski – generał brygady LWP, szef Departamentu Kadr MON.
- Stanisław Turski – poseł na Sejm PRL IV i V kadencji.
- Bronisław Baranowski – działacz socjalistyczny.
„`
