Szlachetne techniki fotograficzne
Szlachetne techniki fotograficzne to metody graficzne, które wykorzystują światłoczułość oraz właściwości chromianów. W przeciwieństwie do standardowych technik fotograficznych, charakteryzują się one unikalnym procesem technologicznym, prowadzącym do powstania pojedynczej, wyjątkowej odbitki. Wykorzystują one materiały inne niż sole srebra, co odróżnia je zarówno od tradycyjnej fotografii, jak i od innych technik graficznych.
Guma
Technika ta polega na zmniejszeniu rozpuszczalności gumy arabskiej pod wpływem światła. Proces obejmuje:
- Pokrycie papieru zawiesiną pigmentu w gumie arabskiej z dodatkiem dwuchromianu amonu lub potasu.
- Naświetlanie papieru przez diapozytyw lub negatyw.
- Zanurzenie w zimnej wodzie, co skutkuje usunięciem nienaświetlonej gumy.
Obrazy uzyskane tą metodą są syntetyczne, płaskie i delikatne, co sprawia, że technika ta była popularna w przedwojennym okresie w Polsce, szczególnie w portretach i martwych naturach.
Pigment
Technika ta wykorzystuje żelatynę uczuloną chromianem potasu lub amonu, aplikowaną na gładki papier. Proces obejmuje:
- Naświetlanie warstwy żelatyny z pigmentem.
- Wywoływanie w ciepłej wodzie, co prowadzi do oddzielania naświetlonej błony od papieru.
Efektem mogą być zarówno realistyczne, pełnokolorowe odbitki, jak i surrealistyczne kompozycje barwne.
Bromolej
Technika ta opiera się na „garbowaniu” żelatyny uczulonej chromianem potasu, w obecności soli srebra. Proces obejmuje:
- Naświetlenie i wywołanie soli srebra na papierze.
- Pokrycie odbitki cienką warstwą farby oraz jej usunięcie w ciepłej wodzie.
Uzyskany monochromatyczny obraz charakteryzuje się interesującymi przejściami światłocieniowymi. Jednak współczesne papiery fotograficzne są trudne do zastosowania w tej technice.
