Szlachar (Mergus serrator)
Szlachar, znany również jako tracz długodzioby, jest dużym ptakiem wodnym z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Występuje w Eurazji oraz Ameryce Północnej, nie mając podgatunków. Status ochrony na liście IUCN to LC (najmniejsza troska), co oznacza, że nie jest zagrożony wyginięciem.
Zasięg występowania
Szlachar zamieszkuje obszary od Wysp Brytyjskich przez Beneluks, Europę Środkową i Wschodnią, aż po Mandżurię i północną Japonię. W Ameryce Północnej występuje od Wielkich Jezior po Grenlandię i Islandię. Populacje mogą być osiadłe lub wędrowne, z migracjami w marcu–maju i październiku–grudniu. W Polsce gniazduje głównie na Kaszubach i Mazurach, a ostatnie potwierdzone lęgi miały miejsce w 2003 roku.
Charakterystyka
- Wygląd zewnętrzny: Samiec ma czarną głowę i górną część szyi, białą dolną szyję oraz rdzawą pierś z ciemnymi pręgami. Samica jest mniej wyrazista, z rdzawą głową i szarym ciałem.
- Rozmiary: Długość ciała wynosi 52–58 cm, a rozpiętość skrzydeł 67–86 cm.
- Masa ciała: Samce ważą 947–1350 g, a samice 900–1100 g.
Środowisko
Szlachar preferuje czyste wody stojące i bieżące, strefy tundry, tajgi oraz morskie wybrzeża i fiordy. Dobrze znosi mroźne warunki.
Pożywienie
Ptak ten żywi się wyłącznie zwierzętami, głównie drobnymi rybami, które zdobywa nurkując, często w grupach.
Rozród
- Okres godowy: Tokowanie rozpoczyna się pod koniec zimy, a pary łączą się na lęgowiskach od kwietnia do czerwca.
- Gniazdo: Samica buduje gniazdo w maju, często daleko od wody, używając suchych roślin.
- Jaja: Składa od 4 do 14 jaj, które wysiaduje przez 29–35 dni.
- Pisklęta: Młode opuszczają gniazdo w ciągu 1–3 dni i usamodzielniają się przed pierzeniem.
Status i ochrona
Szlachar jest objęty ścisłą ochroną w Polsce i klasyfikowany jako gatunek wymarły regionalnie (RE) w kontekście krajowej populacji lęgowej. Główne zagrożenia to drapieżnictwo przez ssaki oraz eutrofizacja wód. Liczebność zimującej populacji w Polsce szacowano na 1000–6700 osobników w latach 2013–2018.
