Szkoci – Naród Celtycki
Szkoci, będący narodem celtyckim, zamieszkują Szkocję oraz Irlandię Północną. Wśród ich języków dominującym jest angielski (70% ludności), a także szkocki lallans (30%) oraz gaelicki (1%). Języki celtyckie są coraz bardziej wypierane przez angielski.
Religia
W Szkocji przeważa prezbiterianizm (42%), z dużą grupą ateistów (28%). Katolicyzm (16%) występuje głównie w południowo-zachodniej Szkocji i na wyspach South Uist oraz Barra.
Historia i Etnogeneza
Historia Szkotów jest złożona, z wpływami wielu grup etnicznych, takich jak Piktowie, Gaelowie, Brytowie, Anglowie i wikingowie. Społeczeństwo szkockie podzieliło się na:
- Lowlanderzy: zanglizowani mieszkańcy nizin, mówiący językiem scots.
- Highlanderzy: górale, którzy podtrzymują tradycje celtyckie i posługują się językiem gaelic.
- Borderzy: mieszkańcy pogranicza, pochodzący z małżeństw mieszanych z Anglikami, mówiący wyłącznie po angielsku.
Podstawową jednostką organizacyjną były klany, które po unii z Anglią w 1707 roku, zaczęły znikać. Wiele tradycji przetrwało w muzyce, poezji i ubiorze, w tym charakterystycznym kiltcie.
Szkoci w Polsce
Kontakty Szkotów z Polską sięgają XIV wieku. W XV wieku szkoccy studenci zaczęli uczęszczać na Akademię Krakowską, a kupcy prowadzili handel z Gdańskiem. Szacuje się, że w końcu XVI wieku w Polsce mogło żyć nawet 100 tysięcy Szkotów.
W 1577 roku, podczas wojny inflanckiej, Stefan Batory nadał Szkotom przywileje dworzan królewskich. W wyniku asymilacji, niektóre nazwiska uległy spolszczeniu.
Po wojnach napoleońskich, kryzys w Szkocji doprowadził do migracji Szkotów do Polski, gdzie osiedlali się jako specjaliści w różnych dziedzinach, takich jak inżynieria i przemysł tekstylny.
