Szanty – Pieśni Pracy na Morzu
Szanty to tradycyjne pieśni pracy, które powstały w XVIII i XIX wieku na żaglowcach. Były śpiewane przez żeglarzy podczas wykonywania różnorodnych czynności, takich jak wciąganie żagli czy praca przy pompach. Ich głównym celem było synchronizowanie działań grupy, co ułatwiało wykonywanie trudnych zadań wymagających siły wielu osób. Szanty zazwyczaj wykonywano a cappella lub z towarzyszeniem prostych instrumentów.
Rodzaje Szant
W zależności od wykonywanych prac, szanty różniły się tempem, rytmem i akcentami. Możemy wyróżnić następujące rodzaje szant:
- fałowe
- kabestanowe
- kotwiczne
- pompowe
Teksty szant często były sprośne, a ich długość dostosowywana do czasu trwania danej czynności. Zmieniały się one również w zależności od załóg, które mogły wzbogacać je o nowe zwrotki.
Szanta a Inne Pieśni
Oprócz szant, na statkach śpiewano również pieśni kubryku – ballady wykonywane podczas wolnych chwil oraz pieśni z mesy, śpiewane przez oficerów. W szerszym znaczeniu, szanty obejmują również wszystkie historyczne pieśni żeglarskie, a współcześnie określeniem tym nazywa się także nowoczesne piosenki o tematyce morskiej, co budzi sprzeciw tradycjonalistów.
Fenomen Polskich Szant
Polska jest jednym z czołowych krajów w zakresie szant od lat 70. XX wieku. Polscy żeglarze imponują bogactwem repertuaru w zagranicznych portach. W Polsce organizowanych jest blisko setki festiwali szantowych rocznie. Warto wspomnieć o licznych tłumaczeniach szant oraz o polskich szantach dziecięcych, skierowanych do młodszej widowni. Szanty babskie, natomiast, są pieśniami wykonywanymi przez kobiety, poruszającymi tematykę tęsknoty za ukochanym.
Szczegółowe informacje na temat szant można znaleźć w książce Marka Szurawskiego „Szanty i szantymeni – Ludzie i pieśni dawnego pokładu”, znanej jako „Biblia Szurawskiego”. Opisuje ona nie tylko historię szant, ale także sposoby ich wykonywania.
