Szafran uprawny

Szafran Uprawny

Szafran uprawny (łac. Crocus sativus) to gatunek rośliny z rodziny kosaćcowatych, który prawdopodobnie pochodzi z południowo-wschodniej Europy lub Azji Mniejszej. Jego forma dzika nie jest znana, ale jest blisko spokrewniony z Crocus cartwrightianus, który zawiązuje nasiona, podczas gdy C. sativus w większości przypadków ich nie wytwarza.

Morfologia

• Pokrój: Bylina o wysokości do 15 cm.
• Łodyga: Bulwocebula o średnicy ok. 2 cm, pokryta siateczkowatą łuską.
• Liście: 6–9 równowąskich, ciemnozielonych liści z białymi pasami, tworzących rozetę.
• Kwiaty: Lejkowate o średnicy do 4 cm, występują w różnych odcieniach fioletu oraz bieli (odmiana 'Album’).
• Owoce: Trójkomorowa, wielonasienna torebka.

Biologia i Ekologia

Szafran jest geofitem, a w Polsce jego kwiaty pojawiają się w stanie bezlistnym od połowy września do listopada.

Zastosowanie

• Roślina ozdobna: Często uprawiana w ogrodach na rabatach i skalniakach.
• Roślina przyprawowa: Suszone znamiona szafranu są najdroższą przyprawą na świecie; do zebrania 1 kg potrzeba około 150 tys. kwiatów.
• Sztuka kulinarna: Szafran dodaje smaku, aromatu i koloru potrawom, takim jak sosy i zupy. Należy stosować go z umiarem, aby uniknąć gorzkiego smaku.

Uprawa

• Historia: Szafran był używany w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie jako składnik perfum, przypraw i leków.
• Sposób uprawy: Preferuje słoneczne stanowiska i lekkie, przepuszczalne gleby. Uprawa jest pracochłonna; z 1 ha plantacji uzyskuje się jedynie 15-25 kg suchej przyprawy.

Znaczenie w Hinduizmie

Szafran jest wykorzystywany w rytuałach wielbienia Śiwy, co jest opisane w dziele Rasarnawa z XI wieku n.e., które odnosi się do alchemii tantrycznej.