S-Bahn: System Szybkiej Kolei Miejskiej w Krajach Niemieckojęzycznych
S-Bahn to system szybkiej kolei miejskiej oraz lokalnych systemów transportu szynowego w krajach niemieckojęzycznych. Termin wywodzi się od niemieckiego Stadtschnellbahn i został po raz pierwszy użyty nieformalnie w Berlinie około 1927 roku. Oficjalne wprowadzenie nazwy miało miejsce 1 grudnia 1930 roku, a później system rozwinął się w Hamburgu w latach 30. XX wieku.
Kryteria dla S-Bahn
Początkowo ustalono kilka kluczowych kryteriów dla S-Bahn, które obejmowały:
- elektryczny tabor samobieżny o dużym przyspieszeniu
- niezależny szlak od pozostałego ruchu kolejowego i drogowego
- poziome wejście z peronu do wagonu (wysokie perony)
- duża częstotliwość kursów (co 10 minut w szczycie)
Od lat 60. XX wieku zaczęto uruchamiać nowe sieci S-Bahn, które często miały mniej restrykcyjne wymagania, co sprawiło, że S-Bahn stał się bardziej marką niż ściśle określonym typem kolei.
Typy S-Bahn
W zależności od organizacji ruchu i użytego taboru, wyróżnia się kilka podstawowych typów S-Bahn:
- Typ klasyczny – z niezależnym szlakiem i wysokimi peronami:
- S-Bahn w Berlinie
- S-Bahn w Hamburgu (z wyjątkiem linii S3 na odcinku Hamburg-Neugraben – Stade)
- Druga generacja – z częściowo niezależnym szlakiem i kompatybilnym systemem elektrycznym:
- S-Bahn w Monachium
- S-Bahn w Stuttgarcie
- S-Bahn Rhein-Main (Frankfurt, Darmstadt, Moguncja, Offenbach, Wiesbaden)
- częściowo S-Bahn Rhein-Ruhr i S-Bahn Köln (Kolonia, Bonn)
- Systemy zbliżone do S-Bahn – pociągi regionalne o dużej częstotliwości:
- S-Bahn Rhein-Neckar (Ludwigshafen, Mannheim, Heidelberg)
- S-Bahn w Dreźnie
- S-Bahn w Hanowerze
- Regio-S-Bahn Bremen/Niedersachsen
- S-Bahn w Innsbrucku (Austria)
- S-Bahn Mitteldeutschland
- S-Bahn Mittelelbe
- S-Bahn w Norymberdze
- częściowo S-Bahn Rhein-Ruhr
- S-Bahn w Rostocku
- Inne systemy – korzystające z nazwy S-Bahn, ale o innym charakterze:
- tramwaj dwusystemowy w Karlsruhe (AVG)
- Breisgau-S-Bahn w Fryburgu Bryzgowijskim
- Ortenau-S-Bahn w Offenburgu
Podsumowanie
S-Bahn to ważny element systemu transportu publicznego w Niemczech i krajach sąsiednich, charakteryzujący się różnorodnością typów i systemów. Jego rozwój na przestrzeni lat odzwierciedla zmieniające się potrzeby transportowe miast.
